Deliryumda Bilişsel Bozulma Sıralaması (klasik): Neden “dikkat” bozulur? Deliryum, beynin retiküler aktivasyon sistemi (RAS) başta olmak üzere kortikal-subkortikal ağlarının işlev bozukluğuyla ilgilidir. Bu ağlar özellikle dikkat ve bilinç düzeyini düzenler. Bu yüzden, deliryumda önce dikkat bozulur ve ardından diğer bilişsel alanlar etkilenir. Klinik Önemi
Bilinç bulanıklığı: Hastanın çevresini, zamanını ve kendisini algılaması bozulur. Hasta uyaranlara dikkati toplayamaz ve dikkatini sürdüremez. Bu, deliryumun en ayırt edici özelliğidir. Dalgalı seyir: Gün içinde belirtiler inişli çıkışlı seyreder. Özellikle geceleri kötüleşme eğilimindedir (“gece ajitasyonu”), gündüzleri kısmen düzelebilir. Bu, deliryumu psikotik bozukluklardan ayırmada çok kritiktir. Diğer destekleyici bulgular: Belirti Özelliği Dikkat bozukluğu Dikkatini toplamada … Devamını oku
Organik bozukluklarda görülebilecek başlıca klinik bulgular 1-Bilişsel Bulgular (Kognitif Bozulmalar) Belirti Açıklama Bilinç değişikliği Dalgalanan dikkat, uyku-uyanıklık döngüsünde bozulma (Deliryumda tipik) Bellek bozukluğu Özellikle yakın bellek kaybı sık görülür (Demanslarda belirgin) Afazi Dilin üretimi veya anlamasının bozulması Apraksi Motor fonksiyonlar sağlam olmasına rağmen amaca yönelik hareketin yapılamaması Agnozi Duyu organları sağlam olmasına rağmen nesne/tanıma güçlüğü … Devamını oku
Genel Özellikler: Özellik Açıklama Nedeni Mycobacterium tuberculosis (endojen değil, ekzojen inokülasyon) Konak durumu Daha önce tüberküloz geçirmiş veya BCG aşılı, duyarlı kişi Bulaş yolu Travmatize deriye dışarıdan mikobakteri girişi (ör: otopsi, mezbaha, laboratuvar, sığır bakımı vb.) Lokalizasyon Eller, parmaklar, ayaklar, dizler, kalçalar (travmaya açık bölgeler) Görülme riski Sağlık çalışanları, mezbaha işçileri, çiftçiler vb. Klinik Görünüm: … Devamını oku
İD Reaksiyonu Nedir? Temel Özellikleri: Özellik Açıklama Tetikleyici Genellikle Tinea pedis (ayak mantarı) gibi bir dermatofitoz Lokalizasyon Primer enfeksiyondan uzak bölgelerde ortaya çıkar (örneğin ayakta mantar, ama ellerde döküntü) Lezyon tipi Eritematöz, kaşıntılı, veziküler ya da papüler döküntüler İçerik Bu döküntüler mikroorganizma içermez – steril döküntülerdir Patogenez Hücresel bağışıklık aracılı Tip IV hipersensitivite Tedavi Primer … Devamını oku
Koruyucu Hekimlik Basamakları Karşılaştırma Tablosu Koruma Düzeyi Zamanlama Amaç Hedef Grup Örnekler Primer Koruma Hastalık ortaya çıkmadan Hastalık oluşumunu önlemek Sağlıklı bireyler Aşılama, sigara yasağı, sağlık eğitimi, çevresel temizlik Sekonder Koruma Hastalık başlangıcında Hastalığı erken evrede yakalayıp ilerlemesini önlemek Belirti göstermeyen ama hasta olabilecek kişiler Tarama programları: mamografi, PAP smear, Kolonoskopi, TSH ölçümü Tersiyer Koruma … Devamını oku
Primer Koruma – Tanım ve Örnekler Amaç Hastalığın hiç ortaya çıkmasını önlemek Hedef grup Sağlıklı bireyler (henüz hastalık yok) Zamanlama Hastalık öncesi (prepatogenez evresi) Primer Koruma Örnekleri Uygulama Açıklama Aşılama Enfeksiyon hastalıklarının önlenmesi (ör: difteri, tetanoz, hepatit B) Sigara yasağı Akciğer kanseri, KOAH gibi hastalıkları önleme Sağlık eğitimi Beslenme, hijyen, fiziksel aktivite konularında Emniyet kemeri … Devamını oku
Suların klorlanması, birçok bakteriyel ve bazı viral patojenlerin etkisiz hale getirilmesinde etkili olsa da, bazı protozoon parazitler ve belli virüsler klorlamaya dirençlidir. Klorlamaya Dirençli Patojenler – Önemli Örnekler Patojen Tipi Klor Direnci Notlar Cryptosporidium parvum Protozoon ✅ Yüksek dirençli Klorlama ile inaktive edilemez. Filtrasyon gerekir. Giardia lamblia Protozoon ✅ Orta-ileri dirençli Klorlama etkisiz olabilir, ozon/filtre … Devamını oku
Sphere Standartları – Genel Bakış Amaç: Afet ve insani krizlerde yaşamsal hak ve onuru korumak, temel insani ihtiyaçları karşılamak.Kapsam: Temel yaşamsal hizmetlerde asgari kabul edilebilir düzeyi belirler. Sphere Standartlarının 4 Ana Temel Teknik Alanı Alan İçerik 1️⃣ Su temini, sanitasyon ve hijyen (WASH) Güvenli içme suyu, sanitasyon, el yıkama, atık yönetimi 2️⃣ Gıda güvenliği ve … Devamını oku
Afetlerde Su İhtiyacı – Sphere Standartları (İnsani Yardımda Asgari Standartlar) Temel Su Miktarı (Kişi/Gün) Amaç Su miktarı Toplam ortalama ihtiyaç 20 litre/kişi/gün İçme suyu ~3–5 litre Kişisel temizlik ~6–7 litre Yemek pişirme ~3–6 litre Çamaşır, bulaşık vb. Kısıtlı veya ortak alanlarda sağlanır Bu miktar hayatta kalmak ve temel hijyen için asgari düzeydir. Normal yaşam konforu … Devamını oku