HPV tiplerinin tamamını, klinik önemlerine göre yüksek risk – düşük risk – deri HPV’leri – mukozal HPV’ler – kanser ilişkisi – aşı kapsamı şeklindedetaylı sınıflandırma

1. Yüksek Risk (Onkojenik) HPV Tipleri

Serviks kanseri, anogenital kanserler ve orofaringeal kanserlerle ilişkili tiplerdir.

* En yüksek riskli 2 tip

  • HPV 16serviks kanserlerinin %50–55’i
  • HPV 18servikal adenokarsinomun en sık nedeni

* Diğer yüksek riskli tipler

Toplam 12 yüksek risk HPV tipi vardır:

GrupTipler
Kesin yüksek risk16, 18, 31, 33, 45, 52, 58
Olası yüksek risk35, 39, 51, 56, 59, 68

Özellikle 31, 33, 45 → HPV 16’ya çok benzer “alfa-9” grubunda yer alır.
45 adenokarsinom ile sık ilişkilidir.

2. Düşük Risk (Non-onkojenik) HPV Tipleri

Genellikle kondilom (genital siğil), laringeal papillomatozis ve hafif LSIL ile ilişkilidir.

* En sık düşük risk HPV:

  • HPV 6
  • HPV 11

Bu ikisi → %90 genital siğilin sebebidir.

* Diğer düşük risk tipi:

  • 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72, 81, CP6108

3. Deri (Cutaneous) HPV Tipleri

Genellikle verruca vulgaris, plantar siğil, palmar siğiller ile ilişkilidir.

Hastalıkİlişkili HPV Tipleri
Verruca vulgaris (yaygın siğil)HPV 2, 4
Filiform siğiller1, 2
Plantar verrü (ayak tabanı)HPV 1
Verruca plana (düz siğil)HPV 3, 10
Subungual periungual siğiller4, 7

4. Epidermodysplasia Verruciformis HPV Tipleri

Genetik duyarlılığı olan kişilerde deri kanserine yol açabilir.

  • HPV 5, 8 → en sık
  • 14, 17, 20, 47
  • Bu grup → yassı hücreli deri kanseri ile ilişkilidir.

5. Mukozal – Anogenital HPV Tipleri

Hem düşük hem yüksek riskli olmak üzere mukozayı tutan tipler:

  • Yüksek risk: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68
  • Düşük risk: 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 72

Aşı Kapsamındaki HPV Tipleri

9-valan Gardasil 9 (en geniş kapsamlı aşı)

Koruduğu tipler:

  • Yüksek risk: 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58
  • Düşük risk (siğil yapan): 6, 11

Toplam 9 tip → serviks kanserlerinin %90’ından sorumlu tipleri kapsar.

Dörtlü Gardasil

  • 6, 11, 16, 18

Bivalan Cervarix

  • 16, 18

Kanserlere göre HPV tipleri

Serviks kanseri

  • En sık: 16 ****
  • Adenokarsinom: 18, 45
  • Diğerleri: 31, 33, 52, 58

Vulva & Vajina kanseri

  • 16, 18, 31, 33
  • Bazal hücreli tiplerde düşük risk HPV 6/11 de olabilir (Bowenoid papulozis)

Penis kanseri

  • 16 (en sık)

Anal kanser

  • 16, 18

Orofaringeal SCC (tonsil/dil kökü)

  • HPV 16 → baskın tip

Laringeal papillomatozis

  • HPV 6 ve 11

Sitoloji ile İlişkisi

SitolojiEn sık HPV tipi
ASC-USHer tip olabilir, %10–20 HPV 16
LSIL6, 11, 16, 18
HSIL (CIN 2–3)HPV 16
AIS / AdenokarsinomHPV 18
Genital siğilHPV 6/11

Moleküler Sınıflama (Alfa Genotip Grupları)

HPV genotipleri alfa, beta, gamma, mu, nu gibi gruplara ayrılır.

Alfa grubu → mukozayı tutanlar

  • Yüksek risk: 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58
  • Düşük risk: 6, 11, 40, 42, 43

Beta grubu → epidermodysplasia verruciformis

  • HPV 5, 8, 14, 20, 47

Gamma/mu/nu → deri siğilleri

  • HPV 1, 2, 3, 4, 10

Spotlar

  1. En yüksek onkojenik HPV → HPV 16
  2. Adenokarsinom ile en çok ilişkili → HPV 18
  3. Genital siğil en sık → HPV 6 ve 11
  4. Deri kanserine yol açan HPV’ler → 5 ve 8 (EV ilişkili)
  5. CIN 3 ve serviks SCC’nin ana nedeni → HPV 16
  6. HPV DNA testi, 30 yaş sonrası taramada sitolojiden daha duyarlı
  7. Gardasil-9 serviks kanserlerinin %90’ını oluşturan tipleri kapsar
  8. Laringeal papillomatozis → HPV 6/11
  9. HPV’nin onkojenitesinden sorumlu proteinler → E6 (p53), E7 (Rb)
  10. HPV 16 pozitif Pap normal olsa bile kolposkopi gerekir