Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) dünya çapında çeşitli nöropsikiyatrik bozukluklar ve kronik ağrı ve irritabl bağırsak sendromu gibi diğer tıbbi teşhisler için 30 yıldan uzun süredir az sayıda ilaçla ilişkili komplikasyonla birlikte kullanılmaktadır.
SSRI’larla ilişkili yaygın yan etkiler (örneğin kanama artışı ve karaciğer enzimlerinde artış) için düzenli kan testlerinin gerekli olduğu iyi bilinmektedir. Paroksetin ve esitalopram kullanan hastalarda karsinoembriyonik antijende (CEA) artış olabilir.
Literatürde bazı vaka raporlarında, escitalopram kullanımı sonrası izole CEA yükselmeleri bildirilmiştir.
Bu durum genellikle:
1-Malignite dışı
2-Reversibl (ilaç kesildiğinde normale döner)
3-Belirgin semptom olmadan saptanır
Muhtemel mekanizmalar:
- Karaciğer enzim aktivitesi üzerinden dolaylı etki
- Mukoza üzerindeki serotonerjik etki (özellikle GİS mukozasında CEA üretimi ile ilişkili olabilir)
Klinik Önemi:
Escitalopram kullanan hastada hafif CEA yüksekliği varsa, bu durum ilaca bağlı yalancı pozitiflik olabilir.
Ancak:
- Ciddi ya da progresif yükseklik varsa,
- Eşlik eden semptomlar varsa (kilo kaybı, anemi, dışkılama değişiklikleri),
- Ailede malignite öyküsü varsa → ayrıntılı tetkik gerekir.
Özet:
| Durum | Açıklama |
|---|---|
| Escitalopram | SSRI antidepresan |
| CEA | Tümör belirteci; bazen ilaçlarla yükselebilir |
| Etki | Escitalopram, nadiren ve genellikle hafif şekilde CEA’yı yükseltebilir |
| Öneri | İlaç öyküsü dikkate alınarak, CEA değerlendirmesi dikkatli yapılmalı |