Lipit metabolizmasında yer alan lipazların genel özellikleri
Gastrik lipaz : Midede kısa zincirli yağ asidi içeren trigliseridleri hidroliz eder.
Pankreatik lipaz: Pankreastan salgılanır, etki yeri barsak lümenidir. Etkisi için Kolipaz gereklidir. TG’leri hidroliz eder.
Lipoprotein lipaz: Ekstrahepatik dokulardan özellikle kas ve yağ dokusundan kaynaklanır. Kapiller endotel yatakta etkilidir. Şilomikron ve VLDL’deki trigliseridleri hidrolizler. Heparin tarafından plazmaya salınır. Apo C II tarafından aktifleşirken Apo C III tarafından inhibe edilir. İnsulin artışı ile aktive olur.
Hormona duyarlı lipaz: Yağ hücrelerinde etkilidir. Depo TG hidroliz edilir. cAMP bağımlı kinaz tarafından aktifleşir.
Asid lipaz: Birçok dokuda lizozomlarda bulunur.
Hepatik lipaz: Lipoproteinlerin yapısındaki TG ve fosfolipitleri hidroliz eder.
Kolipaz , bağırsak safra asidinin pankreas lipazının enzimatik aktivitesi üzerindeki inhibitör etkisini ortadan kaldıran bir protein koenzimidir .
Pankreas tarafından inaktif bir form olan prokolipaz olarak salgılanır ve bağırsak lümeninde tripsin tarafından aktive edilir .
Bağırsak safra asitleri ( misel oluşumunu kolaylaştırarak lipit sindirimine yardımcı olur ) emülsifiye edilmiş yağ damlacıklarının yüzeyine yapışır ve lipazı (sadece su-yağ ara yüzünde aktiftir) damlacık yüzeyinden uzaklaştırır.
Kolipaz, hem lipaz hem de safra asitlerine bağlanan bir köprü molekülü görevi görür ve böylece lipazı damlacık yüzeyine sabitler ve yerinden oynamasını önler.
İnsanlarda kolipaz proteini CLPS geni tarafından kodlanır