| Tanım | Atipik görünen fakat anlamı belirsiz skuamöz hücreler | Hafif displazi / CIN 1 | Orta–ağır displazi / CIN 2–3 | HSIL dışlanamayan atipik skuamöz hücreler | Atipik glandüler hücreler, endoservikal veya endometrial |
| Histolojik karşılık | Genellikle normal veya CIN 1 | CIN 1 | CIN 2–3 | CIN 2–3 olasılığı yüksek | Endoservikal adenokarsinoma in situ (AIS) veya adenokarsinom |
| HPV ilişkisi | %10–20’de yüksek risk HPV pozitif | HPV 6/11/16/18 (özellikle geçici enfeksiyon) | HPV 16, 18 başta olmak üzere yüksek risk | Genellikle yüksek risk HPV | HPV ile ilişkili olabilir, ancak endometrium kaynaklı da olabilir |
| Kanser riski | Çok düşük | Düşük | En yüksek risk | Orta–yüksek (HSIL içerme olasılığı) | Orta–yüksek (glandüler malignite riski) |
| Tipik sitoloji bulguları | Hafif nükleer atipi | Koilositoz, perinükleer halo | Nükleer büyüme, hiperkromazi, yüksek N/S oranı | HSIL’e benzer ama kriter yetersiz | Büyük çekirdek, nükleoler belirginlik, düzensiz membran |
| En sık neden | Reaktif değişiklikler, HPV | Akut HPV enfeksiyonu | Kalıcı yüksek risk HPV | Belirsiz atipi + HSIL şüphesi | Adenokarsinom precursorları / HPV / hiperplazi |
| Tarama sonucu yaklaşım (≥25 yaş) | HPV testi → (+) ise kolposkopi; (–) ise 1 yıl sonra tarama | Direkt kolposkopi | Direkt kolposkopi veya eksizyonel tedavi | Direkt kolposkopi (HPV’den bağımsız) | Kolposkopi + endoservikal curettage + 35 yaş üzeri için endometrial biyopsi |
| Colposcopy gerekliliği | HPV (+) ise evet | Evet | Kesin | Kesin | Kesin (Ek olarak endometrial örnekleme) |
| Tedavi yaklaşımı | Genellikle takip | Genelde takip (CIN 1 regresyon yüksek) | LEEP / Konizasyon | Genelde eksizyon (HSIL riskine bağlı) | Eksizyon gerekebilir; AIS varsa mutlaka konizasyon |
| Progressyon riski | Çok düşük | Düşük, CIN 1 genelde geriler | Yüksek → CIN 3 → invaziv kanser | Orta–yüksek | Orta–yüksek (özellikle AIS) |
| Regresyon olasılığı | Yüksek | Çok yüksek (%60–70 1 yıl içinde) | Düşük | Değişken | Değişken |
| Gebelikte yönetim | HPV → kolposkopi gerekmez, doğum sonrası takip | Kolposkopi yapılabilir; tedavi doğum sonrası | Kolposkopi, ancak tedavi genelde doğum sonrası (CIN 3 değilse) | Kolposkopi | Kolposkopi; endometrial değerlendirme ertelenebilir |
| Yaş <25 yönetimi | 1 yıl sonra tekrar sitoloji | Gençlerde takip tercih | Tedavi geciktirilmez | Kolposkopi | Kolposkopi + gerekirse endometrial değerlendirme |
| Serum HPV testi önemi | Çok yüksek | Orta | Çok yüksek | Çok yüksek | Yardımcı ama tek belirleyici değil |
| HPV negatifliği ne anlama gelir? | Neredeyse tamamen iyi huylu | Risk düşer ama kolposkopi gerekebilir | Nadirdir; test yanlış olabilir | Kolposkopiyi elimine etmez | Glandüler malignite HPV’den bağımsız olabilir |
