Castleman hastalığından sorumlu tutulan virüs aşağıdakilerden hangisidir?
A) HHV–2
B) HHV–6
C) HHV–8
D) CMV
E) EBV
Cevap C
Castleman hastalığı (CH) lenfoid dokularda plazma hücreleri ve B lenfositlerin anormal proliferasyonu sonucu görülen angiofolliküler lenf nodu hiperplazisidir. Etiyolojide HHV–8 suçlanmaktadır HHV 8 zarflı DNA virüsüdür. Kaposi sarkomu, primer effüzyon lenfoması, Castleman hastalığından sorumlu tutulmaktadır. CH geçirenler kaposi sarkomu açısından izlenmelidir.
Castleman hastalığı ( CH ), genişlemiş lenf düğümleri ve çok çeşitli inflamatuar semptomlar ve laboratuvar anormallikleri içeren nadir lenfoproliferatif bozukluklar grubunu tanımlar . Castleman hastalığının otoimmün bir hastalık, kanser veya bulaşıcı bir hastalık olarak kabul edilip edilmemesi gerektiği henüz bilinmemektedir.
Castleman hastalığı en az üç farklı alt tip içerir: tek merkezli Castleman hastalığı (UCD) , insan herpes virüsü 8 ile ilişkili çok merkezli Castleman hastalığı (HHV-8 ile ilişkili MCD) ve idiyopatik çok merkezli Castleman hastalığı (iMCD) . Bunlar, etkilenen lenf düğümlerinin sayısı ve yeri ve vakaların bir kısmında bilinen bir nedensel ajan olan insan herpes virüsü 8’in varlığına göre ayırt edilir. Castleman hastalığı alt tipini doğru şekilde sınıflandırmak önemlidir, çünkü üç alt tip semptomlar, klinik bulgular, hastalık mekanizması, tedavi yaklaşımı ve prognoz açısından önemli ölçüde farklılık gösterir. Tüm formlar, vücudun bağışıklık sistemi tarafından sitokinlerin ve diğer inflamatuar proteinlerin aşırı üretimini ve mikroskop altında gözlemlenebilen karakteristik anormal lenf düğümü özelliklerini içerir. Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl yaklaşık 4.300 ila 5.200 yeni vaka teşhis edilmektedir.
Castleman hastalığı, hastalığı ilk kez 1954 yılında tanımlayan Benjamin Castleman’ın adını almıştır . Castleman Hastalığı İşbirliği Ağı, Castleman hastalığı için araştırma ve tedaviyi hızlandırmaya ve hasta bakımını iyileştirmeye adanmış en büyük kuruluştur.
Sınıflandırma
Castleman hastalığı (CD), vücudun tek bir bölgesinde bir veya daha fazla büyümüş lenf nodunu (tek merkezli CD, UCD) veya birden fazla büyümüş lenf nodu bölgesini (çok merkezli CD, MCD) içerebilir. Doktorlar, hastalığı büyümüş lenf nodu bölgelerinin sayısına ve altta yatan nedene göre farklı kategorilere ayırır.
Castleman hastalığının 5 (beş) yerleşik alt tipi vardır:
1-Tek merkezli Castleman hastalığı
Tek merkezli Castleman hastalığı (UCD), vücudun tek bir bölgesinde tek bir büyümüş lenf nodunu veya Castleman hastalığıyla uyumlu mikroskobik özellikler gösteren birden fazla büyümüş lenf nodunu içerir. Bazen lokalize Castleman hastalığı olarak da adlandırılır.
UCD’nin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak lenf nodu dokusunda meydana gelen ve çoğunlukla iyi huylu bir tümöre benzeyen genetik bir değişimden kaynaklandığı düşünülmektedir. UCD vakalarının yaklaşık yarısında, bireylerde hiçbir belirti görülmez (asemptomatik). Bazen belirtiler, hızla büyüyen lenf nodlarının çevredeki yapılara yaptığı baskıya bağlı olarak ortaya çıkar.
Ancak bazı UCD hastalarında ateş, yorgunluk, gece terlemeleri, kilo kaybı ve cilt döküntüsü gibi sistemik inflamasyon semptomları ve ayrıca yüksek C-reaktif protein gibi laboratuvar anormallikleri görülür.
Uzmanlar, tüm ÜCD vakaları için cerrahinin birinci basamak tedavi seçeneği olduğunu düşünmektedir. Bazen, büyümüş lenf düğümlerinin çıkarılması mümkün olmayabilir. Cerrahi eksizyon mümkün değilse, semptomatik hastalar için tedavi önerilir. Semptomlar kompresyondan kaynaklanıyorsa, rituksimab önerilir. Semptomlar bir inflamatuvar sendromdan kaynaklanıyorsa, anti-interlökin-6 (IL-6) tedavisi önerilir. Bu tedaviler etkili olmazsa, radyasyon gerekebilir.
2-Çok merkezli Castleman hastalığı (MCD)
Bu formda, hastalarda karakteristik mikroskobik özelliklere sahip genişlemiş lenf düğümlerinin bulunduğu birden fazla bölge, grip benzeri semptomlar ve aşırı sitokin veya inflamatuar proteinlere bağlı organ işlev bozukluğu görülür. MCD, altta yatan nedene göre üç kategoriye ayrılır: POEMS ile ilişkili MCD, HHV-8 ile ilişkili MCD ve idiyopatik MCD (iMCD).
3-POEMS ile ilişkili MCD
POEMS sendromlu hastalarda (polinöropati, organomegali, endokrinopati, monoklonal plazma hücre bozukluğu ve cilt değişiklikleri) bulunan kanserli bir hücre popülasyonu, sitokin fırtınası başlatan sitokinler üreterek hastaların bir kısmında MCD’ye neden olabilir . Her iki POEMS ile ilişkili MCD’ye sahip hastalarda tedavi, POEMS sendromuna yönelik olmalıdır.
4-HHV-8 ile ilişkili çok merkezli Castleman hastalığı (HHV-8-MCD)
HHV-8 ile ilişkili MCD hastalarında, kontrolsüz HHV-8 enfeksiyonu nedeniyle genişlemiş lenf düğümlerinin bulunduğu birden fazla bölge ve epizodik inflamatuar semptomlar görülür. HHV-8 ile ilişkili MCD, en sık HHV-8 enfeksiyonunu kontrol edemeyen HIV enfeksiyonlu veya başka şekilde bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde teşhis edilir. Bu nedenle, HHV-8 ile ilişkili MCD hastaları HIV enfeksiyonları veya diğer rahatsızlıklarla ilişkili ek semptomlar yaşayabilirler. HHV-8 ile ilişkili MCD’nin birinci basamak tedavisi, B lenfosit adı verilen bir bağışıklık hücresi türünü ortadan kaldırmak için kullanılan bir ilaç olan rituksimab’dır. HHV-8 ile ilişkili MCD için oldukça etkilidir, ancak bazen antiviral ilaçlar ve/veya sitotoksik kemoterapilere ihtiyaç duyulur.
5-İdiyopatik multisentrik Castleman hastalığı (iMCD)
MCD’nin en yaygın formu olan idiyopatik multisentrik Castleman hastalığı (iMCD) bilinmeyen bir nedene bağlı olarak ortaya çıkar. POEMS sendromu, HHV-8 veya herhangi bir kanser ya da bulaşıcı hastalığa dair bir kanıt yoktur. Her ne kadar MCD’nin tüm formları aşırı sitokin üretimi ve sitokin fırtınası içerse de, iMCD’nin semptomlar, hastalık seyri ve tedavi açısından POEMS ile ilişkili MCD ve HHV-8 ile ilişkili MCD’den önemli farklılıkları vardır. iMCD için birinci basamak tedavi, siltuksimab (veya siltuksimab yoksa tocilizumab) ile anti-IL-6 tedavisidir. Siltuksimab, iMCD için FDA tarafından onaylanmış tek tedavidir ve siltuksimaba yanıt veren hastalarda uzun vadeli yanıtlar görülme eğilimindedir. Kritik hastalarda, siltuksimab kullanırken hastalık ilerlemesi gösteriyorsa kemoterapi ve kortikosteroidler önerilir. iMCD hastalarının yaklaşık yarısı anti-IL-6 tedavisiyle iyileşmez. Siltuximab’ın etkili olmadığı hastalarda rituximab ve sirolimus gibi diğer tedaviler kullanılabilir.
iMCD ayrıca üç klinik alt gruba ayrılabilir:
a-TAFRO Sendromlu iMCD (iMCD-TAFRO): Trombositopeni , A nazar, Ateş , Böbrek fonksiyon bozukluğu veya miyelofibrozis ve Organomegali ( TAFRO sendromu ) akut ataklarıyla karakterizedir .
b-İdiyopatik plazmasitik lenfadenopatili iMCD (iMCD-IPL) : trombositoz, hipergamaglobulinemi ve daha kronik bir hastalık seyri ile karakterizedir.
c-Aksi belirtilmedikçe iMCD (iMCD-NOS) : iMCD-TAFRO veya iMCD-IPL’si olmayan iMCD hastalarında teşhis edilir.
Patoloji
Castleman hastalığı , büyümüş lenf düğümlerinden alınan dokunun mikroskobik analizinde ( histoloji ) görülen bir dizi karakteristik özellik ile tanımlanır . CD’li hastaların lenf düğümü dokularındaki varyasyonlar 4 histolojik sınıflandırmaya yol açmıştır:
Plazmasitik: Büyük hiperplastik germinal merkezler ve tabaka benzeri plazmasitoz ( plazma hücrelerinin sayısında artış ) ile artan sayıda folikül . Germinal merkezler ayrıca gerilemiş özellikler de gösterebilir
Hiyalin vasküler: gerilemiş germinal merkezler , foliküler dendritik hücre belirginliği veya displazisi, interfoliküler bölgelerde hipervaskülarite, sklerotik damarlar, “soğan kabuğu” görünümünde belirgin manto bölgeleri .
Hipervasküler: Hiyalin vasküler özelliklere benzer, ancak UCD’den ziyade iMCD’de görülür. Gerilemiş germinal merkezler , foliküler dendritik hücre belirginliği, foliküler bölgelerde hipervaskülarite ve “soğan kabuğu” görünümünde belirgin manto bölgeleri içerir.
Karma: Aynı lenf nodunda hiyalin vasküler/hipervasküler ve plazmasitik özelliklerin bir arada bulunması.
UCD en sık olarak hiyalin vasküler özellikler gösterir, ancak plazmasitik özellikler veya özelliklerin bir karışımı da görülebilir. [ 7 ] iMCD daha sık olarak plazmasitik özellikler gösterir, ancak hipervasküler özellikler veya özelliklerin bir karışımı da görülebilir. HHV-8 ile ilişkili MCD vakalarının tümünün plazmablastik özellikler gösterdiği düşünülmektedir; plazmasitik özelliklere benzer, ancak plazmablastlar mevcuttur. Histolojik özelliklere göre Castleman hastalığının alt tiplendirilmesinin klinik faydası belirsizdir, çünkü histolojik alt tipler hastalığın şiddetini veya tedavi yanıtını tutarlı bir şekilde tahmin etmez. Kılavuzlar, tedavi kararlarına rehberlik etmek için histolojik alt tipin kullanılmamasını önermektedir. HHV-8 enfeksiyonu için bir belirteç olan latentlikle ilişkili nükleer antijen (LANA-1) ile boyama , Castleman hastalığının tüm formlarında ölçülmelidir, ancak yalnızca HHV-8 ile ilişkili MCD’de pozitiftir.
Castleman hastalığı dışındaki hastalıklar, lenf nodu dokusunda benzer histolojik bulgularla ortaya çıkabilir, bunlar arasında şunlar yer alır:
Bulaşıcı nedenler : Epstein-Barr virüsü , insan immün yetmezlik virüsü , tüberküloz
Otoimmün hastalıklar : Sistemik lupus eritematozus , romatoid artrit
Lenfoproliferatif bozukluklar : lenfoma , otoimmün lenfoproliferatif sendrom
Tarih
Tek merkezli Castleman hastalığı ilk olarak 1956 yılında Benjamin Castleman tarafından bir vaka serisinde tanımlanmıştır. 1984 yılına gelindiğinde, hastalığın çok merkezli bir varyantını tanımlayan ve bazı raporlarda Kaposi sarkomu ile ilişkisini tanımlayan bir dizi vaka raporu yayınlanmıştır . 1995 yılında, HHV-8 ile Castleman hastalığı arasındaki ilişki HIV’li hastalarda tanımlanmıştır . Hastalığın resmi tanı kriterleri ve tanımı 2016 yılında oluşturulmuştur ve bu da CD’nin daha iyi anlaşılmasını ve uygun şekilde takip edilip araştırılmasını sağlayacaktır. 2017 yılında, idiyopatik çok merkezli Castleman hastalığı (iMCD) için uluslararası konsensüs tanı kriterleri ilk kez oluşturulmuştur. 2018 yılında, iMCD için ilk tedavi kılavuzları oluşturulmuştur. 2020 yılında, tek merkezli Castleman hastalığı için ilk kanıta dayalı tanı kriterleri ve tedavi kılavuzları oluşturulmuştur .
Dünya Castleman Hastalığı Günü, 2018 yılında ilan edilmiş olup her yıl 23 Temmuz’da kutlanmaktadır. Bu tarih, Temmuz 1956’da yayınlanan Benjamin Castleman’ın Castleman hastalığını tanımlayan ilk vaka serisi ve 23 Mart 2017’de Blood dergisinde yayınlanan idiyopatik multisentrik Castleman hastalığı için tanı kriterleri nedeniyle seçilmiştir.
Castleman Hastalığı İşbirliği Ağı
2012 yılında kurulan Castleman Hastalığı İş Birliği Ağı (CDCN), Castleman hastalığına adanmış en büyük kuruluştur. [ 20 ] Castleman hastalığı (CDCN) için araştırma ve tedaviye adanmış ve tüm CD hastalarının sağ kalımını iyileştirmeyi hedefleyen küresel bir girişimdir. CDCN, küresel araştırma topluluğu arasında iş birliğini kolaylaştırarak, kaynakları harekete geçirerek, yüksek etkili araştırmalara stratejik yatırımlar yaparak ve hastaları ve onları destekleyen kişileri destekleyerek bunu başarmaya çalışmaktadır.
Castleman Hastalığı – Boşluk Doldurma Soruları (20 Soru)
Castleman hastalığı, genişlemiş ________ ve çeşitli inflamatuar semptomlarla seyreden nadir bir lenfoproliferatif bozukluk grubudur.
→ (Cevap: lenf düğümleri / lenf nodları)
Castleman hastalığı ilk kez 1954 yılında ________ tarafından tanımlanmıştır.
→ (Cevap: Benjamin Castleman)
Hastalığın kesin olarak otoimmün, neoplastik veya bulaşıcı bir hastalık olup olmadığı ________ değildir.
→ (Cevap: bilinmemektedir)
Castleman hastalığı, büyümüş lenf nodu sayısına göre iki ana gruba ayrılır: ________ ve ________.
→ (Cevap: Tek merkezli (UCD); Çok merkezli (MCD))
HHV-8 ile ilişkili Castleman hastalığı, genellikle ________ enfeksiyonu veya immünsüpresyon ile birlikte görülür.
→ (Cevap: HIV)
Tek merkezli Castleman hastalığı (UCD), genellikle ________ bir lenf nodu bölgesini tutar.
→ (Cevap: tek / lokalize)
UCD’nin birinci basamak tedavisi genellikle ________’dir.
→ (Cevap: cerrahi eksizyon / cerrahi rezeksiyon)
Cerrahi mümkün değilse ve inflamatuar semptomlar baskınsa, UCD’de ________ blokajına yönelik tedaviler kullanılabilir.
→ (Cevap: IL-6 / interlökin-6)
Çok merkezli Castleman hastalığında (MCD), birden fazla lenf nodu bölgesinde ________ üretimi artmıştır.
→ (Cevap: sitokin)
MCD’nin üç alt tipi vardır: ________, ________ ve ________.
→ (Cevap: POEMS ile ilişkili MCD; HHV-8 ile ilişkili MCD; idiyopatik MCD)
POEMS sendromunun açılımındaki “P” harfi ________ kelimesini temsil eder.
→ (Cevap: Polinöropati)
HHV-8 ile ilişkili MCD’de birinci basamak tedavi, B hücrelerini hedefleyen monoklonal antikor olan ________’dur.
→ (Cevap: Rituksimab)
İdiyopatik MCD (iMCD)’nin bilinen nedeni yoktur ve HHV-8 veya ________ sendromu ile ilişkili değildir.
→ (Cevap: POEMS)
iMCD tedavisinde FDA onaylı tek ilaç ________’dır.
→ (Cevap: Siltuksimab)
Siltuksimab bulunamadığında veya kontrendike ise alternatif olarak ________ kullanılabilir.
→ (Cevap: Tocilizumab)
1iMCD’nin üç klinik alt tipi vardır: iMCD-TAFRO, iMCD-IPL ve ________.
→ (Cevap: iMCD-NOS)
“TAFRO” sendromundaki harfler sırasıyla Trombositopeni, Anazarka, Ateş, ________ veya miyelofibrozis ve Organomegali’yi ifade eder.
→ (Cevap: Böbrek fonksiyon bozukluğu)
UCD genellikle histolojik olarak ________ tipinde, iMCD ise çoğunlukla ________ tipinde özellikler gösterir.
→ (Cevap: Hiyalin vasküler; Plazmasitik)
HHV-8 ile ilişkili MCD’de tanı doğrulamak için kullanılan immünohistokimyasal belirteç ________’dir.
→ (Cevap: LANA-1 / latent nükleer antijen 1)
iMCD’nin tedavisinde IL-6 blokajına yanıt vermeyen hastalarda alternatif olarak ________ veya ________ tedavileri kullanılabilir.
→ (Cevap: Rituksimab; Sirolimus)