POMC (Proopiomelanokortin), ACTH, β-lipotropin, MSH, β-endorfin, CLIP, met-enkefalin gibi hormon ve peptidlerin prekürsörüdür.

yazar
  • Hipofiz ön lobundaki kortikotrop hücrelerde sentezlenen büyük bir prekürsör proteindir.
  • Çeşitli enzimatik kesilmelere (prohormon konvertazlar = PC1, PC2) uğrayarak farklı peptid hormonlara dönüşür.

Hipofiz Kortikotrop Hücrelerinde (PC1 var, PC2 yok)

  • N-terminal peptid
  • Bağlantı peptidi (joining peptide)
  • ACTH (Adrenokortikotrop hormon)
  • β-lipotropin

Diğer Dokularda POMC Türevleri

  • Deride / Melanositlerde:
    • ACTH’den MSH (melanosit stimüle edici hormon) türeyebilir → pigmentasyon artışı.
  • Hipotalamus & Nöronlarda (PC2 ekspresyonu olan yerlerde):
    • β-Endorfin (opioid etkili)
    • Met-enkefalin
    • CLIP (corticotropin-like intermediate peptide)

Klinik Püf Noktaları

  • Addison hastalığında (primer adrenal yetmezlik): Kortizol azalır → ACTH artar → ACTH’nin MSH aktivitesi → hiperpigmentasyon.
  • Ektopik ACTH sendromu (örn. küçük hücreli akciğer karsinomu) → ACTH ve dolayısıyla MSH artışı → yaygın pigmentasyon.
  • β-Endorfin ve enkefalinler → Endojen opioid sistemin parçasıdır.

Özet: POMC → ACTH, β-lipotropin, MSH, β-endorfin, CLIP, met-enkefalin gibi hormon ve peptidlerin prekürsörüdür.