| Grup | İlaçlar | Mekanizma | Uygulama | Notlar / Klinik Püf Noktaları |
|---|---|---|---|---|
| Heparinler | Heparin (UFH), Enoksaparin, Dalteparin (LMWH) | Antitrombin III aktivasyonu → Faktör Xa ve IIa inhibisyonu | IV / SC | UFH: Kısa etkili, monitorizasyon (aPTT). LMWH: Daha güvenli, aPTT gerekmez. |
| Sentetik pentasakkarit | Fondaparinuks | Antitrombin III üzerinden sadece Xa inhibisyonu | SC | HIT (Heparin-indüklenmiş trombositopeni) riski çok düşük |
| Direkt Trombin (FIIa) inhibitörleri | Dabigatran (oral), Argatroban (IV), Bivalirudin (IV), Lepirudin | Trombin (FIIa) inhibisyonu | Oral (Dabigatran), IV (diğerleri) | Dabigatran = ilk oral direkt trombin inhibitörü (DOAC) |
| Faktör Xa inhibitörleri | Rivaroksaban, Apiksaban, Edoksaban (oral) | Direkt Faktör Xa inhibisyonu | Oral | “-xaban” ile biter; DOAC sınıfı |
| Klasik | Warfarin | K Vitamine bağımlı faktörlerin (II, VII, IX, X, Protein C-S) sentezini inhibe eder | Oral | INR takibi şart, birçok ilaç-gıda etkileşimi |
| Yeni ajanlar | Betrixaban (oral Xa inhibitörü, uzun etkili) | Faktör Xa inhibisyonu | Oral | Özellikle VTE profilaksisi için geliştirilmiş |
Klinik Püf Noktaları
- Oral DOAC’lar: Dabigatran (IIa), Apiksaban/Rivaroksaban/Edoksaban (Xa).
- Parenteral: Heparinler, Fondaparinuks, Argatroban, Bivalirudin.
- Warfarin: INR monitorizasyonu gerekir.
- Fondaparinuks: HIT riskinde güvenli alternatiftir.
Özet:
- Oral ajanlar: Warfarin + DOAC’lar (Dabigatran, Apiksaban, Rivaroksaban, Edoksaban).
- Parenteral ajanlar: Heparinler, LMWH, Fondaparinuks, Argatroban, Bivalirudin.
Apiksaban → Oral faktör Xa inhibitörü (DOAC).
Fondaparinuks → Subkutan uygulanan faktör Xa inhibitörü.
Dabigatran → Oral direkt trombin (FIIa) inhibitörü.
Argatroban → IV kullanılan direkt trombin inhibitörü
———-
DOAC (Direct Oral Anticoagulants): Apiksaban, Rivaroksaban, Edoksaban (Xa inhibitörleri) + Dabigatran (IIa inhibitörü).
Parenteral: Heparin, LMWH, Fondaparinuks, Argatroban, Bivalirudin.