Hiperparatiroid krizi (HPTC), nadir görülen, potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durumdur. Ayrıca hiperparatiroid kaynaklı hiperkalsemik kriz, paratiroid fırtınası, paratirotoksikoz, akut hiperparatiroidizm (HPT) ve paratiroid zehirlenmesi olarak da adlandırılmıştır. HPTC için tek tip bir tanım oluşturulmamıştır. Aksine, ilişkili klinik parametrelerle veya parametreler olmaksızın farklı serum kalsiyum seviyelerine göre çeşitli şekillerde tanımlanmıştır.
Lowell ve meslektaşları, HPTC’yi tanımlamak için paratiroidektomiden önce hiperkalsemi nedeniyle hastaneye yatmayı kriter olarak kullanmışlardır.
Hiperkalsemi semptomları her zaman kalsiyum seviyeleriyle ilişkili olmadığından, HPTC muhtemelen belirgin şekilde yükselmiş serum kalsiyum seviyesi ve nörolojik değişiklikler ve gastrointestinal, renal ve kardiyak disfonksiyon dahil olmak üzere şiddetli hiperkalsemi semptomlarının birleşimi ile en iyi şekilde tanımlanır.
Hiperparatiroid krizi veya “paratiroid fırtınası”, semptomatik, şiddetli hiperkalseminin (> 3,5 mmol/L) aniden başlamasıyla karakterize edilen primer hiperparatiroidizmin nadir bir tezahürüdür. Paratiroid adenomuna kanama, nadiren tetikleyici veya ilişkili bir olay olarak bildirilmiştir.
Primer hiperparatiroidizm genellikle biyokimyasal taramalarda hafif hiperkalsimi ile birlikte asemptomatik bir durum olarak ortaya çıkar
Ancak nadir durumlarda hastalar paratiroid hormonunda (PTH) hızlı bir artışa bağlı ani, şiddetli hiperkalsimi ile ilişkili dramatik semptomlar gösterebilirler. Tipik olarak > 3,5 mmol/L kalsiyum seviyeleri ile karakterize edilen bu hiperkalsemik kriz literatürde hiperparatiroid krizi veya paratiroid fırtınası olarak adlandırılmıştır
Hiperparatiroid krizinin etiyolojisi genellikle belirsizdir. Bu, hızlı tanınma ve tedavi gerektiren, hiperkalseminin olağan tıbbi tedavisine nispeten dirençli olabilen, yaşamı tehdit eden bir durumdur. Tıbbi tedaviye acil bir yanıt yoksa, acil cerrahi müdahale düşünülmelidir.