Aşağıdakilerden hangisi glutamat için doğru değildir?
A)Glutaminin glutaminaz enzimi tarafından yıkılması ile oluşur.
B)Beyin ve omurilikte ana eksitatör nöromedyatörüdür.
C)En önemli reseptörü NMDA (N-metil-D-aspartat) Na- K-Ca kanal tipi reseptördür
D)NMDA reseptörü aktivasyonu ile nöron içine kalsiyum girer.
E)Reseptörünün aktivasyonu ile nöron içine giren kalsiyum hücreyi iskemiden korur.****
GLUTAMAT
Beyin ve omurilikte ana eksitatördür.
Glutaminin glutaminaz enzimi tarafından yıkılması ile oluşur. Oluşan glutamat, glutamin sentetaz enzimi tarafından glutamine dönüştürülüp inaktive edilir.
Glutamin –> Glutamat –> Glutamin
Bu nörotransmitter; beyinde EPSP’in ve “long-term potentiation” oluşumunda primer rol oynamaktadır. Bu olayın öğrenme ve bellek oluşumunda en önemli mekanizma olduğu düşünülmektedir.
| Tip | İsim | Agonist(ler) | Antagonistler |
| İyonotropik | NMDA reseptörü | NMDA | Ketamin |
| Kainat reseptörü | Kainat | UBP-302 | |
| AMPA reseptörü | AMPA | Perampanel | |
| Grup 1 metabotropik | mGluR 1 , mGluR 5 | DHPG Dihidroksifenilglisin | LY-344,545 |
| Grup 2 metabotropik | mGluR 2 , mGluR 3 | DCG-IV | LY-341,495 |
| Grup 3 metabotropik | mGluR 4 , mGluR 6 , mgluR 7 , mGluR 8 | L-AP4 L-2-amino-4-fosfonobütirik asit | MMPIP (mGlur 7 ) |
Önemli Glutamat reseptörleri;
1-NMDA (N-metil-D-aspartat): Na-K-Ca kanal tipi reseptördür. Fensiklidin (PCP) bu reseptörün selektif antagonistidir. Mg ise, bu reseptörün endojen blokörüdür.
Serebral iskemi sırasında iskemik dokudan aşırı bir glutamat salınımı gerçekleşmektedir ve bu reseptör aktive olmaktadır. Bu reseptörlerin aktivasyonu ile nöron içine aşırı Ca girer ve böylelikle iskemiye bağlı nekroz gelişmektedir. NMDAantagonisti olan Dizosilpin iskemik beyin zedelenmesini önlemek için denenmektedir.
2-AMPA (a-amino-3-hidroxy-5-methyl-4-isoxazole propionic acid)
3-Kainat reseptörleri
| Beynindeki glutamat reseptörleri | ||
| Aile | Tür | Mekanizması |
| AMPA | İyonotropik | Sodyum ve potasyum için membran geçirgenliğini artırır |
| Kainat | İyonotropik | Sodyum ve potasyum için membran geçirgenliğini artırır |
| NMDA | İyonotropi, voltaj kapılı | Kalsiyum için membran geçirgenliğini artırır |
| Metabotropik Grup I | Gq-birleşmiş | Fosfolipaz C’yi aktive ederek IP3 ve diasil gliserolü artırır |
| Metabotropik Grup II | Gi/G0-birleşmiş | Adenilat siklazı inhibe ederek hücre içi cAMP seviyesini düşürür |
| Metabotropik Grup III | Gi/G0-birleşmiş | Adenilat siklazı inhibe ederek hücre içi cAMP seviyesini düşürür |
GLUTAMAT
Beyinde en yaygın eksitatör NT dir. Uzun süreli ve kısa süreli hafızanın oluşumunda görevlidir. Serebral iskemide NMDA üzerinden kalsiyum girişini artırarak NEKROZa yol açar. Hızlı, keskin ağrının iletilmesinde görevlidir.
GABA neden sentezlenir; Glutamat
Beyindeki en inhibitör transmitter; GABA