Aşağıdakilerden hangisi arteria carotis interna’nın sinüs cavernosus içerisinde verdiği ilk daldır?
A) Arteria ophthalmica
B) Arteria hypophysialis inferior *******
C) Arteria choroidea anterior
D) Arteria communicans posterior
E) Arteria cerebri anterior
A. CAROTIS INTERNA (ACI)
A. carotis interna, beyin hemisferlerinin büyük bir kısmını, göz ve gözün yardımcı oluşumlarını, alnın ön kısmını ve burun boşluğunun bir bölümünü besler. Başlangıç yerinde a. carotis externa’nın dış tarafında, yukarı doğru çıktıkça ise önce arkasında, daha sonra da iç tarafında yer alır. A. carotis communis’in uç dalı olarak cartilago thyroidea’nın üst kenarı hizasında bulunan bifurcatio carotidis’den başlar
A. carotis communis’in iki uç dalına ayrıldığı noktada bulunan şişliğe sinus caroticus adı verilir. Sinus caroticus, a. carotis interna’nın başlangıç kısmında da devam eder ve burası bir basınç reseptörüdür. Refleks olarak basınç değişikliklerine göre, beyne giden kan miktarını ayarlar
A. carotis communis’in iki uç dalına ayrıldığı noktanın altında uzanan, küçük, sarımsı-gri yapıya ise glomus caroticum adı verilir. Bu yapı kimyasal bir reseptördür. Hücreler arasında bulunan sinuzoidlerin içinden geçen kandaki kimyasal değişiklere göre, refleks olarak solunumu ayarlar. Bu reseptör, özellikle kandaki karbondioksit oranından etkilenir
A. carotis interna, ilk üç servikal vertebra’nın processus transversus’larının önünde vertikal olarak seyreder ve kafa iskeleti tabanına gelir. Burada canalis caroticus’a girdikten sonra 90°’lik bir açıyla öne ve içe doğru yön değiştirir. Kanaldan çıkar çıkmaz foramen lacerum’un üst yüzünde yukarı doğru yön değiştirerek fossa cranii media’ya girer. Kafa boşluğundaki ilk bölümü sinus cavernosus’un içinde bulunur. Buradan yukarı doğru kıvrılarak processus clinoideus posterior’a gelir ve burada processus clinoideus anterior’un medial tarafında sinus cavernosus’un tavanını yapan dura mater bölümünü delmeden önce S harfi şeklinde bir kıvrım yapar.
A. carotis interna bundan sonra n. oculomotorius ile n. opticus’un arasından geçerek substantia perforata anterior’un hemen altında a. cerebri anterior ve a. cerebri media dallarına ayrılır
A. carotis interna, seyrine göre pars cervicalis, pars petrosa, pars cavernosa ve pars cerebralis olmak üzere dört kısımda incelenir;
I-Pars cervicalis: Bu bölgede a. carotis interna dal vermez.
II-Pars petrosa:
Petros parçasının iki dalı vardır ve bu dallar ACI’nın posteriorundan çıkar sırası ile dalları
1-Aa caroticotympanicae
2-A.canalis pterygoidea
Kafa iskeleti tabanına gelen a. carotis interna’nın, temporal kemiğin pars petrosa’sında bulunan canalis caroticus içindeki kısmıdır. Canalis caroticus’un dış açıklığı çoğu zaman ovaldir. Çapı yeni doğanlarda 3,5 (3,0- 4,5) mm, iki yaşında 5,6 (4-8) mm iken ergen ve yetişkinlerde ise bu oran sağda 6,42 (6-7) mm, solda 6,8 (6,0-8,0) mm’dir. A. carotis interna, önce cochlea ve cavitas tympani’nin ön tarafında yer alır. Orta kulak boşluğu ile aralarında sadece ince bir kemik lamel bulunur. Bu kemik lamel gençlerde delikliyken yaşlılarda ise sıklıkla kısmen absorbe olmuş durumdadır. Bu lamel ön tarafta ganglion trigeminale’nin oturduğu çukurun tabanını ve aynı zamanda canalis caroticus’un horizontal kısmının üst duvarını oluşturur. Bu lamel kısmen veya tamamen bulunmayabilir. Bu gibi durumlarda a. carotis interna ile ganglion trigeminale arasında sadece fibröz bir membran yer alır. Canalis caroticus içindeki a. carotis interna, dura mater’in bir uzantısıyla ve ganglion cervicale superius’tan ayrılan sempatik liflerin oluşturduğu plexus caroticus internus ile sarılıdır
III-Pars cavernosa:
Kavernöz parçasının dalları
1-R. ganglionaris
2-A.hypophysialis inferior (ACI’nın bu parçadan çıkan ilk dalıdır ve ACI’nın ön yüzünden ayrılır)
3-R. marginalis tentorii
4-R. basalis tentorii
5-R.Nervosum
6-R.sinus caverni
7-R.meningeus (ACI’nın bu parçadan çıkan son dalıdır)
Sinus cavernosus içindeki a. carotis interna’nın üzerini sinus cavernosus’u döşeyen membran (squamöz epitel) sarar. Arter, önce processus clinoideus posterior’a doğru uzanır. Burada önce circulus arteriosus cerebri oluşumuna katılmak için 180°lik bir açı yapar, sonra os sphenoidale’nin gövdesinin yan tarafında öne doğru uzanır. Processus clinoideus anterior’un medial tarafında tekrar yukarı doğru seyrederek sinus cavernosus’un tavanını oluşturan dura mater’i deler. Bazen processus clinoideus anterior ve posterior birbiriyle birleşerek damar etrafında bir halka oluşturur. Arterin bu kısmı sempatik liflerle sarılmıştır ve lateralinde n. oculomotorius, n. trochlearis, n. maxillaris, n. ophtalmicus, n. abducens bulunur. Küçük damarların birçoğu a. carotis interna’nın bu bölümünden çıkar
IV-Pars cerebralis:
Serebral parçasının dalları
1-A.hypophysialis superior
2-A. Ophtalmica
3-A.commicans posterior
4-A.choroidea anterior
A. carotis interna, processus clinoideus anterior’un medial tarafında sinus cavernosus’un tavanındaki dura mater’i deler ve n. opticus ile n. oculomotorius’un arasından geçerek beynin alt yüzündeki substantia perforata anterior’a gelir. Burada terminal dalları olan a. cerebri anterior ile a. cerebri media’ya ayrılır.
ACI Nöroanatomik olarak 3 farklı sınıflama ile incelenir.
A-Fisher sınıflaması
B-Gibo sınıflaması
C-Bouthilier sınıflaması
ACI Gibo sınıflamasında 4 ana segment 3 subsegment üzerinden çalışılır.
1-C1: extracranial segment
2-C2: petrous segment
3-C3: cavernous segment (terminates at distal dural ring)
4-C4: supraclinoid segment (entire intradural portion, with 3 subsegments)
a-ophthalmic
b-communicating
c-choroidal
ACİ Bouthilier sınıflamasında başlıca 7 segmente ayrılarak işlenir.
C1 (Servikal segment): ACİ normalde a. carotis communis’ten C3-4 seviyesinden başlar. Genellikle a. carotis communis’in iki terminal dalından büyük olanıdır. İlk ACİ segmenti bulbus caroticus ve çıkan servikal segment olmak üzere iki kısımdan oluşur. Bulbus caroticus servikal ACİ’nın en proksimal kesimidir. C1 segmenti ACİ’nın temporal kemiğin petröz parçasında canalis caroticus’a girdiği yerde sonlanır. Bulbus caroticus veya ACİ servikal segmenti dal vermez
C2 (Petröz segment): ACİ C2 segmenti kafa tabanından girerek temporal kemiğin petröz parçasına doğru seyreder. Petröz segment vertikal ya da asendan segment ve horizantal segment olmak üzere iki ayrı segmente ayrılır. Bu iki segment arasındaki bağlantı anjiografi görüntülemede de rahatlıkla görülebilen bir açı oluşturmaktadır. ACİ petröz segmenti vidian ve caroticotimpanica arter olmak üzere iki adet dal verir
C3 (Laserum segment): ACİ’nin C3 segmenti canalis caroticus’un bittiği yerde başlar. Bu segment daha sonra sulcus caroticus’un posterior uzantısından yukarıya doğru seyreder. Laserum segmenti ligamentum petrolinguale düzeyinde sonlanır. C3 segmenti genellikle dal vermez
C4 (Kavernöz segment): Kavernöz ACİ segmenti lig. petrolinguale’nin üst kısmından başlar. Kavernöz segment posterior asendan veya vertikal kısım, uzun horizontal segment, kısa anterior kısım olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. İki vertikal kısım, 8 horizantal kısım ile birleşim yeri kıvrım yapar. Bu kıvrımlara posterior genus ve anterior genus adı verilir. Birçok küçük dal C4 segmentinden ayrılır
C5 (Klinoid segment): Klinoid segment ACİ’nın en kısa segmentidir. Klinoid segment anterior genus’nun superior kısmındaki kama şekilli bir alana verilen isimdir. Klinoid segmenti ACİ anterior genus’nun hemen üstündeki proksimal dural halkadan başlar. ACİ’nın subaraknoid boşluğa girdiği distal dural halka düzeyinde sonlanmaktadır
C6 (Oftalmik segment): Distal dural halkadan başlayıp a. communicans posterior’un başladığı yerin hemen proksimalinde sonlanır. A. ophtalmica ve a. hypophysialis superior olmak üzere önemli iki dal verir. A. ophtalmicaACİ’nın ilk majör dalıdır
C7 (Kommunican segment): Orjinini AComP’un hemen proksimalinden alıp ACİ’nın ACA ve ACM olarak iki terminal dalını verdiği yerde sonlanır. AComP ve a. choroidea anterior olmak üzere iki dal verir
