Spinal kord bası sendromları “Anterior Cord Sendromu, Posterior Cord Sendromu, Central Cord Sendromu, Brown-Séquard Sendromu (Hemikord), Anterior Horn Sendromu, Conus Medullaris Sendromu, Cauda Equina Sendromu veTransvers Miyelit / Tam Kord Sendromu”

yazar

Spinal Cord Compression Syndromes

Aşağıdaki sendromlar anatomik tutuluma göre sınıflandırılır:

  1. Anterior Cord Sendromu
  2. Posterior Cord Sendromu
  3. Central Cord Sendromu
  4. Brown-Séquard Sendromu (Hemikord)
  5. Anterior Horn Sendromu
  6. Conus Medullaris Sendromu
  7. Cauda Equina Sendromu
  8. Transvers Miyelit / Tam Kord Sendromu

Spinal Kord Basısında Acil cerrahi değerlendirme gerekir:

  • Bacaklarda hızlı ilerleyen güçsüzlük
  • İdrar retansiyonu, inkontinans
  • Anal tonus kaybı
  • Perianal duyuda azalma (“saddle anesthesia”)
  • Ateş + sırt ağrısı → epidural apse şüphesi
  • Bilinen kanser + yeni başlayan sırt ağrısı → metastaz basısı

SPİNAL KORD BASI SENDROMLARI

A) ANTERIOR CORD SENDROMU

ÖzellikAçıklama
TutulumAnterior 2/3 (spinotalamik + kortikospinal)
DuyuAğrı–ısı → kayıp, derin duyu korunur
MotorBelirgin paraparezi / quadriparezi
Sakral sparingYok
En sık nedenA. spinalis anterior infarktı, flexion yaralanması
PrognozEn kötü prognozlu sendrom

B) POSTERIOR CORD SENDROMU

ÖzellikAçıklama
TutulumPosterior kolon (gracilis/cuneatus)
DuyuVibrasyon + pozisyon duyusu kayıp, ağrı–ısı korunur
MotorGenelde korunur
RombergPozitif
En sık nedenB12 eksikliği, nörosifilis (tabes dorsalis)
Prognozİyi–orta

C) CENTRAL CORD SENDROMU

ÖzellikAçıklama
TutulumSantral gri cevher + çaprazlaşan spinotalamik lifler
MotorUE >> LE motor kaybı
Duyu“Cape-like” ağrı–ısı kaybı
En sık nedenHiperekstansiyon travması, yaşlılarda spondiloz
PrognozEn iyi prognozlu sendrom (yavaş düzelir)

D) BROWN-SÉQUARD SENDROMU (Hemikord)

ÖzellikAynı TarafKarşı Taraf
MotorParalizi–
Derin duyuKaybolmuş–
Ağrı/ısı–Kaybolmuş (2 seviye aşağıda)
En sık nedenPenetran travma, tümör
Spot“Aynı taraf motor-duyu, karşı taraf ağrı–ısı kaybı”

E) TRANSVERS MYELIT / TAM KORD SENDROMU

ÖzellikAçıklama
TutulumTüm transversal kord
MotorŞiddetli parapleji/quadripleji
DuyuTüm modalitelerde seviye altında kayıp
Sakral sparingGenelde yok
En sık nedenMS, ADEM, enfeksiyon sonrası immün yanıt
AciliyetYüksek (steroid + plazmaferez)

F) ANTERIOR HORN HÜCRE HASARI

ÖzellikAçıklama
LezyonAlt motor nöron (LMN) sf.
MotorFascikülasyon, atrofi, flasid paralizi
DuyuNormal
ÖrneklerPolio, ALS’in LMN komponenti, SMA

G) CONUS MEDULLARIS SENDROMU

ÖzellikAçıklama
SeviyeL1–L2
MotorHafif alt motor nöron + üst motor nöron karışık
DuyuSaddle anesthesia
SfinkterErken ve ciddi disfonksiyon
AğrıMinimal
RefleksPatellar normal olabilir, Aşil kayıp
Spot“Sfinkter etkilenmesi erken → conus!”

H) CAUDA EQUINA SENDROMU

ÖzellikAçıklama
SeviyeL2 altı sinir kökleri (periferik sinir)
TipAlt motor nöron patolojisi
MotorFlasid parezi, arefleksi
DuyuSaddle anesthesia
SfinkterRetansiyon/inkontinans
AğrıBelirgin radiküler ağrı (sciatica)
NedenDev disk hernisi, tümör, travma
TedaviACİL cerrahi (< 24 saat)

Conus vs Cauda ayırıcı:

  • Conus → erken sfinkter, az ağrı
  • Cauda → şiddetli radiküler ağrı, LMN bulguları

ÖZET

SendromMotorAğrı–IsıDerin DuyuÖzel ipucu
Anterior cord↓↓↓↓NormalA. spinalis anterior
Posterior cordNormalNormal↓↓Romberg +
Central cordUE ↓↓ > LE ↓Cape-like kayıpNormalHiperekstansiyon
Brown-SéquardAynı taraf ↓Karşı taraf ↓Aynı taraf ↓Hemikord
Transvers myelitÇok ↓↓Çok ↓↓Çok ↓↓MS vs viral
ConusHafifHafifSaddleErken sfinkter
Cauda equinaLMN ↓↓↓↓↓↓Acil cerrahi, radiküler ağrı

Spotları

Ağrı–ısı kayıp + motor kayıp + derin duyu normal → Anterior cord
Vibrasyon/pozisyon kaybı + Romberg pozitif → Posterior cord
Üst ekstremite motor kaybı alt ekstremiteden fazla → Central cord
Aynı tarafta motor/derin duyu ↓ + karşı tarafta ağrı-ısı ↓ → Brown-Séquard
İdrar retansiyonu + saddle anesthesia + LMN bulgusu → Cauda equina = ACİL
Sfinkter etkilenmesi erken, ağrı az → Conus medullaris
Servikal spondilozlu yaşlı → hiperekstansiyon → el fonksiyon kaybı → Central cord