DMSA – DTPA – MAG3 – EC – OIH KARŞILAŞTIRMA MEGA TABLOSU
| Başlık | DMSA | DTPA | MAG3 | EC | OIH (¹³¹I-OIH) |
|---|---|---|---|---|---|
| Açılımı | Dimercaptosuccinic acid | Diethylenetriamine pentaacetic acid | Mercaptoacetyltriglycine (Mertiatide) | Ethylene dicysteine | Ortho-iodohippurate |
| Radyoizotop | Tc-99m | Tc-99m | Tc-99m | Tc-99m | ¹³¹I ** |
| İnceleme tipi | STATİK ** | DİNAMİK | DİNAMİK | DİNAMİK | Dinamik (eski kuşak) |
| Vücutta davranışı | Kortikalse bağlanan ajan; proksimal tübül hücrelerine tutunur | Tamamen GFR ile atılır (saf filtrasyon ajanı) | Tübüler sekresyonla atılır (renal plasma clearance yüksek) | Tübüler sekresyonla atılır (MAG3’e benzer) | Tübüler sekresyon (tübüler ajanların “dedesi”) |
| Asıl gösterdiği fonksiyon | Kortikal parankim bütünlüğü, skar | Glomerüler filtrasyon (GFR) | Perfüzyon + tübüler fonksiyon + drenaj | Tübüler fonksiyon + drenaj | Tübüler fonksiyon |
| En güçlü olduğu klinik alan | Renal skar ve APN lokalizasyonu (altın standart) | GFR ölçümü | Obstrüksiyon / UPJ darlığı / diüretik renogram | MAG3’e benzer; daha düşük radyasyon | Tarihsel önem; artık büyük ölçüde MAG3 ile yer değiştirdi |
| Görüntü tipi | Yüksek çözünürlüklü statik kortikal görüntüler | Perfüzyon + toplama + ekskresyon eğrileri | Üç fazlı renogram: perfüzyon / konsantrasyon / ekskresyon | Üç fazlı renogram | Üç fazlı renogram, ancak görüntü kalitesi düşük |
| Düşük GFR’de görünüm | Kortikal tutulum azalır ama skar yine de seçilebilir | Çok zayıf (bol background) | En iyi (yüksek ekstraksiyon → net görüntü) | Çok iyi | Kısmen iyi ama yüksek radyasyon |
| Temel endikasyonlar | • Tekrarlayan ÜSE sonrası renal skar taraması • Akut piyelonefrit odağının gösterilmesi • Böbrek başına % kortikal fonksiyon (cerrahi planlama) | • Toplam ve böbrek başına GFR hesabı • Renal fonksiyon takibi (nefrotoksisite, transplant) | • UPJ / üreter darlığı, obstrüksiyon ayırımı (diüretik renogram) • Pediatrik hidronefroz • Renovasküler HT (kaptopril renogram) • Düşük fonksiyonlu böbreklerde fonksiyon | • MAG3’e alternatif; aynı endikasyonlar • Çocuklarda düşük dozla dinamik inceleme | • Tübüler fonksiyon incelemesi • Eskiden renovasküler HT / obstrüksiyon için kullanılırdı |
| APN (akut piyelonefrit) | En duyarlı yöntem; erken fazda parankimal soğuk alanlar | Uygun değil | Hemodinamik değişiklik görse de APN tanısında yetersiz | Benzer | Kullanılmaz |
| Renal skar | Altın standart; fotopenik kortikal defektler | Gösteremez | Gösteremez | Gösteremez | Kısıtlı |
| Obstrüksiyon değerlendirme | ❌ Hayır | Orta, ama tercih değil | Evet – altın standart (furosemidli MAG3 renogram) | Evet | Tarihsel olarak kullanılmış |
| VUR ile ilişki | Skar varsa reflü düşündürür (dolaylı) | Dolaylı | Dolaylı | Dolaylı | Dolaylı |
| Pediatrik kullanım | Yaygın; ancak radyasyon dozu diğerlerine göre görece yüksek | Kullanılır | En yaygın dinamik ajan; düşük dozla iyi görüntü | Çocuk için ideal (daha düşük doz, daha hızlı klirens) | Çocuklarda tercih edilmez (¹³¹I → yüksek doz) |
| Radyasyon dozu (göreceli) | En yüksek (statik, uzun çekim) | Düşük | Düşük–orta | Daha düşük (MAG3’ten de az) | Yüksek (beta + gama) |
| Kritik organ | Böbrek korteksi | Böbrek / mesane | Böbrek / mesane | Böbrek / mesane | Tiroid + mesane |
| Çekim süresi | Geç faz, enjeksiyondan ~2–3 saat sonra statik görüntüler | İlk 20–30 dk; gerekirse geç faz | İlk 20–30 dk (perfüzyon + diüretik faz) | İlk 20–30 dk | Benzer ama daha uzun izlem gerekebilir |
| Avantajları (özet) | • Skar için süper yüksek uzaysal çözünürlük • APN odağını net gösterir | • Saf GFR ajanı • Nicel analiz için ideal | • Düşük fonksiyonlu böbrekte bile yüksek ekstraksiyon → net renogram • Obstrüksiyon ayrımında çok başarılı | • MAG3’e benzer; daha düşük radyasyon, daha hızlı klirens | • Tübüler fonksiyon için iyi; ancak güncelde yerini yeni ajanlara bıraktı |
| Dezavantajları | • Dinamik bilgi vermez • Radyasyon görece yüksek • Akut fazda erken yapılırsa geçici defektler skarla karışabilir | • Düşük GFR’de zayıf görüntü • Obstrüksiyon değerlendirmesinde MAG3 kadar iyi değil | • GFR için DTPA kadar “temiz” değil (tübüler ajan) | • Her merkezde bulunmayabilir • MAG3 kadar yaygın değil | • Yüksek radyasyon dozu • ¹³¹I radyoaktif atık yönetimi zor • Görüntü kalitesi Tc-99m ajanlardan düşük |
| En sık sorulan özelliği | Renal skar / akut piyelonefrit tanı ve lokalizasyonu için altın standart statik sintigrafi | GFR ölçümü için kullanılan dinamik renografik ajan | Obstrüksiyon–nonobstrüktif dilatasyon ayırımı, UPJ darlığı, düşük GFR’de en iyi dinamik ajan | MAG3’e alternatif düşük doz tubüler ajan | Eski tubüler ajan; yerini MAG3’e bırakmıştır |
SPOT CÜMLE
- Renal skar ve reflü nefropatisi taramasında altın standart → Tc-99m DMSA.
- Akut piyelonefrit odağını en iyi gösteren yöntem → DMSA sintigrafisi.
- Glomerüler filtrasyon hızını (GFR) nükleer tıpta ölçmek için kullanılan ajan → Tc-99m DTPA.
- Düşük GFR’li hastada bile net dinamik renogram veren, tübüler sekresyonla atılan ajan → Tc-99m MAG3.
- Üreteropelvik bileşke darlığı ve obstrüksiyon değerlendirmesinde diüretik renogramda tercih edilen ajan → MAG3.
- EC (Tc-99m etilendisistein): MAG3’e benzer tubüler ajan, radyasyon dozu daha düşük; özellikle pediatrik dinamik incelemede avantajlı.
- OIH (¹³¹I-ortoiyodohippurat): tarihsel olarak tubüler fonksiyonun altın standardı iken, yüksek radyasyon ve kötü görüntü nedeniyle yerini Tc-99m MAG3/EC’ye bırakmıştır.
- DMSA: statik; DTPA, MAG3, EC, OIH: dinamik ajanlardır.
- Cerrahi planlamada böbreklerin kortikal katkı oranını (% fonksiyon) vermesi isteniyorsa → DMSA.
- Renovasküler hipertansiyon değerlendirmesinde kaptopril renogramı için kullanılan ajanlar → DTPA veya MAG3 (merkez pratiğine göre).