ÖLÜ LEKELERİ (Livor Mortis / Postmortem Hipostaz)
Ölü Lekelerinin Oluşma Zamanı
| Zaman | Bulgular |
|---|---|
| 0–3 saat | Belirgin leke yok (çok erken dönem) |
| 3–6 saat | Ölü lekeleri oluşmaya başlar (görseldeki bilgi) |
| 6–12 saat | Leke yaygınlaşır, yoğunluğu artar |
| 12 saat | Maksimum seviyeye ulaşır (fiksasyon öncesi) |
| 12–15 saat | Leke baskıyla solar → sonra geri gelir |
| 15–20 saat | Pozisyon değiştirildiğinde yer değiştirebilir (görsel: ilk 15–20 saat) |
| > 20–24 saat | Ölü lekeleri fiks olur → yer değiştirmez |
Fiksasyon Süreci
| Durum | Tanım |
|---|---|
| Fiks olmayan ölü lekeleri | Parmakla bastırılınca solar ve geri gelir |
| Kısmi fiksasyon | Baskıyla solar ama eski hale dönmesi gecikir |
| Tam fiksasyon | Baskıyla solmaz, pozisyon değişikliği ile yer değiştirmez |
Ölü Lekelerinin Rengi ve Nedenleri
Görselde verilen bilgiler + tam liste:
| Renk | Neden |
|---|---|
| Koyu pembe / vişne çürüğü | ✔ Siyanür intoksikasyonu (görsel) ✔ Donma (görsel) |
| Açık kırmızı / parlak kırmızı | ✔ Karbonmonoksit zehirlenmesi (görsel) ✔ Hidrojen siyanür ✔ Nitrit zehirlenmesi (Methemoglobinemi) |
| Koyu kahverengi | ✔ Klorat intoksikasyonu (görsel) ✔ Methemoglobinemi (nitritler) |
| Soluk ölü lekeleri | ✔ Masif kan kaybı (görsel) ✔ Şok ölümü |
| Koyu mor / mavimsi | ✔ Normal ölüm bulgusu |
| Çok koyu / çamurumsu | ✔ Kalp yetmezliği (görsel: perifer göllenme) |
Ölü Lekelerinin Rengini Etkileyen Faktörler
| Faktör | Etkisi |
|---|---|
| Kanın oksijenlenme düzeyi | Daha çok oksijen → daha parlak renk |
| Kanın volümü | Az kan → soluk leke (görsel) |
| Periferik göllenme | Renk çok koyu olur (görsel) |
| Hemoglobin türü | Oksikarbonmonoglobin → açık kırmızı Met-Hb → çikolata rengi |
Rengin koyuluğu, kanda redükte hemoglobin miktarına bağlıdır.
Pozisyon Değişikliği ile Lekenin Yer Değiştirmesi
| Süre | Pozisyon değişirdiğinde ne olur? |
|---|---|
| 0–15 saat | Tamamen yer değiştirir |
| 15–20 saat | Kısmen yer değiştirir |
| >20–24 saat | Yer değiştirmez → fiks ölü lekesi |
Ölü Lekeleri ile Karışan Diğer Durumlar
| Durum | Ayırıcı Özellik |
|---|---|
| Çürüme lekeleri (marbling) | Ölü lekesinden daha çizgisel/retiküler yapı |
| Travmatik ekimoz | Kesilerek incelenir → canlı kanama bulguları görülür |
| Kadavrada künt travma sonrası renk değişiklikleri | Hemorajik infiltrasyon olur (ölü lekesinde olmaz) |
Boğulma Vakalarında Ölü Lekeleri
Ağız ve burun kenarında köpük görülmesi çok değerli bulgudur.
Ölü lekesinin rengi → çoğunlukla koyu mordur.
Ölü Lekeleri ile Ölüm Zamanı Tahmini
| Bulgular | Ölüm Zamanı |
|---|---|
| Leke yok | İlk 3 saat |
| Leke oluşumu | 3–6 saat |
| Maksimum leke | 6–12 saat |
| Pozisyonla yer değiştirir | 6–18 saat |
| Fiksasyon | ≥ 20 saat |
Spot Bilgileri
- Ölü lekeleri ölümden 3–6 saat sonra başlar.
- 12 saatte maksimuma ulaşır.
- 20 saatten sonra fiks hale gelir.
- Karbonmonoksit zehirlenmesinde ölü lekesi açık kırmızıdır.
- Siyanür ve donmada ölü lekeleri koyu pembedir.
- Klorat intoksikasyonunda ölü lekeleri koyu kahverengidir.
- Masif hemorajide ölü lekeleri soluktur.
- Ölü lekesi kesilince kan gelmez → canlıdan farkı budur.
- Pozisyon değiştirilmesiyle renk de yer değiştiriyorsa ölüm üzerinden 20 saat geçmemiştir.
- Rengin koyuluğu → redükte hemoglobin miktarına bağlıdır.