Efüzyonlu Otitis Media (OME)
Tanım
Orta kulakta steril sıvı birikimi olmasıdır.
En önemli fark: Ağrı, ateş, akut enfeksiyon bulgusu YOKTUR.
Epidemiyoloji
- En sık 3–8 yaş
- Çocuklarda iletim tipi işitme kaybının en sık nedeni
(Erişkinde en sık neden dış kulak yolu buşonudur.)
Patogenez
OME’nin temel nedeni östaki tüpü disfonksiyonudur.
Etyoloji:
Akut otit sonrası rezidü sıvı
Viral enfeksiyonlar
Allerjik rinit
Adenoid hipertrofisi
Geniz eti basısı
Rino-farengeal inflamasyon
Kraniofasiyal anomaliler (Down sendromu, yarık damak)
Klinik Bulgular
- İletim tipi işitme kaybı **
- Kulakta dolgunluk hissi
- Çocuklarda konuşma gecikmesi / öğrenme problemleri
- Çınlama olabilir
- Ağrı, ateş, ani başlangıç YOK
Derin boyun enfeksiyonu gelişmez
Otolojik Muayene
Otoskopide:
- Mat, çekilmiş, opak zar
- Sıvı seviyesi veya hava kabarcığı
- Işık hüzmesinde bozulma
- Zar hareketlerinde azalma (pnömatik otoskopi)
Timpanometri
En değerli muayene testidir.
Tip B timpanogram (flat) → OME için tipik
(Orta kulakta sıvı varlığını gösterir.)
Ayırıcı Tanı
| Özellik | Akut Otitis Media (AOM) | Otitis Media with Effusion (OME) |
|---|---|---|
| Ateş–Ağrı | Var | Yok |
| Enfeksiyon bulgusu | Var | Yok |
| Zar | Hiperemik, bombeleşmiş | Mat, opak, sıvı seviyesi var |
| Timpanometri | Tip B veya C | Tip B |
| Tedavi | Antibiyotik | İzlem, gerekirse ventilasyon tüpü |
| Komplikasyon | Mastoidit | İşitme kaybı |
Tedavi
1) Bekle–gör (watchful waiting)
- 3 ay izlem → Çoğu spontan düzelir.
2) Medikal tedavi YOK
- Antibiyotik YOK
- Steroidler rutin önerilmez
- Dekonjestan / antihistaminik önerilmez
3) Cerrahi
Indikasyonlar:
- ≥3 ay süren OME + işitme kaybı
- Gelişim geriliği / konuşma gecikmesi
- Anormal timpanometri
- Tekrarlayan AOM
Yöntem:
➡ Miringotomi + ventilasyon tüpü (grommet)
➡ Adenoidektomi (özellikle adenoid büyükse)
SPOT NOTLARI
1) En sık işitme kaybı nedeni → Çocuk: OME, Erişkin: Buşon
2) Ağrı, ateş YOK + sıvı var → OME
3) En sık etken? → Enfeksiyon değil; östaki tüpü disfonksiyonu!
4) Timpanogram tip B → OME
5) Tedavi ilk basamak → İzlem (3 ay)
6) Enfeksiyon bulgusu olmadığı için antibiyotik verilmez
7) Konuşma gecikmesi olan çocukta → ventilasyon tüpü düşünülür
Efüzyonlu Otitis Media (OME) – Kulak Zarı İncelemesi
A) Kulak Zarında Gözlenen Bulgular
1) Damarların artmış görünmesi
- Zar negatif basınç ve inflamasyona bağlı çekildiği için damarlar daha belirgin görülebilir.
2) Zarın mat görünmesi (opak zar) – OME’nin EN KLASİK bulgusu
- Normalde parlak/yarı saydam olması gerekir.
- Sıvı birikimi nedeniyle mat-gri görünüm olur.
3) Zar arkasında hava kabarcıkları
- Orta kulakta sıvı + hava karışımı
- “Air-fluid level” veya kabarcıklar
- OME için spesifik sayılabilecek bir bulgu
4) Işık üçgeninin kaybolması (Politzer üçgeni)
- Normal TM ışık yansıması antero-inferior kadrandadır.
- OME’de zar mat ve çekilmiş olduğu için yansıma kaybolur.
Işık üçgeni normalde nerede görülür? Anteroinferior kadran
B) Ek Otoskopik Bulgular (OME’de sık görülür)
- Zarın içe çökmesi / retraksiyonu
- Hareket azlığı (pnömatik otoskopide)
- Sıvı seviyesi (özellikle yatay pozisyonda)
- Renk değişimi: gri–mavi ton
- Hava-sıvı çizgisi
OME’de olmayan bulgular
| Bulgu | OME’de | Açıklama |
|---|---|---|
| Ağrı | ❌ | Akut enfeksiyon yok |
| Ateş | ❌ | Bakteriyel inflamasyon yok |
| Hiperemi | ❌ | Zar kızarmaz (AOM’dan fark!) |
| Bombeleşme | ❌ | Sıvı var ama basınç artışı yok |