Efüzyonlu Otitis Media (Seröz Otit / Otitis Media with Effusion – OME)

Efüzyonlu Otitis Media (OME)

Tanım

Orta kulakta steril sıvı birikimi olmasıdır.
En önemli fark: Ağrı, ateş, akut enfeksiyon bulgusu YOKTUR.

Epidemiyoloji

  • En sık 3–8 yaş
  • Çocuklarda iletim tipi işitme kaybının en sık nedeni
    (Erişkinde en sık neden dış kulak yolu buşonudur.)

Patogenez

OME’nin temel nedeni östaki tüpü disfonksiyonudur.

Etyoloji:

Akut otit sonrası rezidü sıvı
Viral enfeksiyonlar
Allerjik rinit
Adenoid hipertrofisi
Geniz eti basısı
Rino-farengeal inflamasyon
Kraniofasiyal anomaliler (Down sendromu, yarık damak)

Klinik Bulgular

  • İletim tipi işitme kaybı **
  • Kulakta dolgunluk hissi
  • Çocuklarda konuşma gecikmesi / öğrenme problemleri
  • Çınlama olabilir
  • Ağrı, ateş, ani başlangıç YOK

Derin boyun enfeksiyonu gelişmez

Otolojik Muayene

Otoskopide:

  • Mat, çekilmiş, opak zar
  • Sıvı seviyesi veya hava kabarcığı
  • Işık hüzmesinde bozulma
  • Zar hareketlerinde azalma (pnömatik otoskopi)

Timpanometri

En değerli muayene testidir.

Tip B timpanogram (flat) → OME için tipik

(Orta kulakta sıvı varlığını gösterir.)

Ayırıcı Tanı

ÖzellikAkut Otitis Media (AOM)Otitis Media with Effusion (OME)
Ateş–AğrıVarYok
Enfeksiyon bulgusuVarYok
ZarHiperemik, bombeleşmişMat, opak, sıvı seviyesi var
TimpanometriTip B veya CTip B
TedaviAntibiyotikİzlem, gerekirse ventilasyon tüpü
KomplikasyonMastoiditİşitme kaybı

Tedavi

1) Bekle–gör (watchful waiting)

  • 3 ay izlem → Çoğu spontan düzelir.

2) Medikal tedavi YOK

  • Antibiyotik YOK
  • Steroidler rutin önerilmez
  • Dekonjestan / antihistaminik önerilmez

3) Cerrahi

Indikasyonlar:

  • ≥3 ay süren OME + işitme kaybı
  • Gelişim geriliği / konuşma gecikmesi
  • Anormal timpanometri
  • Tekrarlayan AOM

Yöntem:
Miringotomi + ventilasyon tüpü (grommet)
➡ Adenoidektomi (özellikle adenoid büyükse)


SPOT NOTLARI

1) En sık işitme kaybı nedeni → Çocuk: OME, Erişkin: Buşon

2) Ağrı, ateş YOK + sıvı var → OME

3) En sık etken? → Enfeksiyon değil; östaki tüpü disfonksiyonu!

4) Timpanogram tip B → OME

5) Tedavi ilk basamak → İzlem (3 ay)

6) Enfeksiyon bulgusu olmadığı için antibiyotik verilmez

7) Konuşma gecikmesi olan çocukta → ventilasyon tüpü düşünülür

Efüzyonlu Otitis Media (OME) – Kulak Zarı İncelemesi

A) Kulak Zarında Gözlenen Bulgular

1) Damarların artmış görünmesi

  • Zar negatif basınç ve inflamasyona bağlı çekildiği için damarlar daha belirgin görülebilir.

2) Zarın mat görünmesi (opak zar) – OME’nin EN KLASİK bulgusu

  • Normalde parlak/yarı saydam olması gerekir.
  • Sıvı birikimi nedeniyle mat-gri görünüm olur.

3) Zar arkasında hava kabarcıkları

  • Orta kulakta sıvı + hava karışımı
  • “Air-fluid level” veya kabarcıklar
  • OME için spesifik sayılabilecek bir bulgu

4) Işık üçgeninin kaybolması (Politzer üçgeni)

  • Normal TM ışık yansıması antero-inferior kadrandadır.
  • OME’de zar mat ve çekilmiş olduğu için yansıma kaybolur.

Işık üçgeni normalde nerede görülür? Anteroinferior kadran

B) Ek Otoskopik Bulgular (OME’de sık görülür)

  • Zarın içe çökmesi / retraksiyonu
  • Hareket azlığı (pnömatik otoskopide)
  • Sıvı seviyesi (özellikle yatay pozisyonda)
  • Renk değişimi: gri–mavi ton
  • Hava-sıvı çizgisi

OME’de olmayan bulgular

BulguOME’deAçıklama
AğrıAkut enfeksiyon yok
AteşBakteriyel inflamasyon yok
HiperemiZar kızarmaz (AOM’dan fark!)
BombeleşmeSıvı var ama basınç artışı yok