Dissecting Osteitis (Subperiostal Rezorbsiyon); hiperparatiroidi

Tanım

• Primer veya sekonder hiperparatiroidide görülen, PTH artışına bağlı kemik rezorbsiyonunun erken ve karakteristik bulgusudur.
• “Dissecting osteitis” terimi, osteoklastların kemik trabekülleri arasında tünel benzeri yollar açarak kemiği “diseke etmesi” olgusundan gelir.

Patogenez (Görseldeki Şema Açıklaması)

↑ PTH → osteoblastlar aracılığıyla osteoklast aktivasyonu artar.

Osteoklastlar subperiostal yüzeyde ve trabeküler kemikte yıkım yapar.

Kemiğin kompakt korteksi incelir (thinned cortex), periost altında “çift hatlı” görünüm oluşur.

Bu değişiklik ilerlerse osteitis fibrosa cystica (Von Recklinghausen hastalığı) gelişir.

Brown tümör alanları — hemoraji, dev hücreler ve fibröz proliferasyon ile birlikte görülür.

Histopatolojik Görünüm

• Subperiostal bölgede osteoklastik aktiviteyle oluşan tüneller (“railroad track” – demiryolu hattı görünümü).
• Kemik trabekülleri arasında fibrovasküler doku ve çok çekirdekli dev hücreler.
• Kemiğin kesitinde: Hemorajik, kahverengimsi (brown) odaklar – hemosiderin birikimi.

Radyolojik Görünüm

• En erken ve tipik bulgu:
  ➤ 2. ve 3. parmak orta falankslarının radial yüzlerinde subperiostal rezorbsiyon.
• Klasik yerleşim:
  • Falanks radial kenarları
  • Klavikula alt kenarı
  • Pelvis
  • Kafatası (“tuz biber görünümü”)
• Kemiklerde:
  • Kortikal incelme
  • Kemik dansitesinde azalma
  • Genişlemiş medüller alanlar

İleri Evre (Osteitis Fibrosa Cystica)

• Kemik rezorbsiyonunun yanında fibrozis ve kistik dejenerasyon gelişir.
• Mikroskopta dev hücreli granülomlar (brown tumor alanları) belirir.
• Makroskopik olarak kemik süngersi yapıda, kırmızımsı-kahverengidir (görselde sağ alt kesit).

Klinik Önemi

Özet