Tanım: Komşu hücrelerin aktin iskeletlerini birbirine bağlayan hücre-hücre bağlantı kompleksidir. Özellikle epitelyal hücrelerde, hücrelerin yan yüzlerinde “kemer” şeklinde yer alır.
Özellikleri:
Komşu hücre iskeletlerini birbirine bağlar. (Yani mekanik dayanıklılık sağlar.)
Bağlantıyı sağlayan molekül: Kaderin (cadherin) → kalsiyum bağımlı adezyon proteini.
Kaderinler, hücre içi iskelete katenin (α-, β-, γ-catenin) proteinleri aracılığıyla bağlanır.
Kateninler, aktin filamentleri ile bağlantı kurar. Böylece hücre iskeleti ile adezyon kompleksi bütünleşir.
Zonula adherens bölgelerinde aktin, vinkülin ve formin-1 içeren yoğun plaklar (terminal web) bulunur.
Ek Bilgiler
| Özellik | Zonula Adherens | Zonula Occludens (Tight Junction) | Desmozom (Macula Adherens) |
|---|---|---|---|
| Hücre iskeleti bağlantısı | Aktin filamentleri | Aktin | Ara filamentler (keratin) |
| Bağlantı proteini | Kaderin (E-kaderin) | Klaudin, Okludin | Desmoglein, Desmocollin |
| Fonksiyon | Mekanik bağ ve sinyal iletimi | Geçirgenliği engelleme | Dayanıklılık ve gerginlik |
| Görülme yeri | Epitelyal lateral yüz | En apikal bölge | Lateral yüz (zonula adherens altında) |
Kadherin bazlı adherens kavşağında yapısal proteinlerin temel etkileşimleri. Aktin filamentleri, vinculin gibi diğer aktin bağlayıcı proteinlere ek olarak, adherens kavşaklarıyla ilişkilidir . Vinculinin baş bölgesi, α-, β- ve γ-kateninler aracılığıyla E-kadherin ile ilişkilidir. Vinculinin kuyruk bölgesi ise membran lipitlerine ve aktin filamentlerine bağlanır.
Hücre biyolojisinde , adherens bağlantıları (veya zonula adherens , ara bağlantı veya ” kemer desmozomu ” ), epitel ve endotel dokulardaki hücre-hücre bağlantılarında ve hücre- matris bağlantılarında oluşan protein kompleksleridir, genellikle sıkı bağlantılardan daha bazaldir . Bir adherens bağlantısı, sitoplazmik yüzü aktin sitoskeletonuna bağlı bir hücre bağlantısı olarak tanımlanır . Hücreyi çevreleyen bantlar (zonula adherens) veya hücre dışı matrikse bağlanma noktaları (odak yapışma) olarak görünebilirler.
Yapışıklıklar, blastosistin epitel hücreleri arasına nüfuz etmesine olanak sağlamak için rahim epitel hücrelerinde benzersiz bir şekilde parçalanır.
Epitelyal ve endotelyal olmayan hücrelerde benzer bir hücre birleşim noktası fasya aderansıdır . Yapısal olarak aynıdır, ancak hücreleri tamamen çevrelemeyen kurdele benzeri desenler halinde görünür. Bir örnek kardiyomiyositlerde görülür .
Proteinler
Yapışık bağlantılar aşağıdaki proteinlerden oluşur:
- Kadherinler . Kadherinler, komşu hücrelerdeki diğer kaderin molekülleriyle kalsiyum bağımlı bir şekilde homodimerler oluşturan bir transmembran protein ailesidir.
- p120 (bazen delta katenin olarak adlandırılır ) kaderinin juxtamembran bölgesine bağlanır.
- γ-katenin veya gama-katenin ( plakoglobin ), kaderinin katenin bağlayıcı bölgesine bağlanır.
- α-katenin veya alfa-katenin , β-katenin veya plakoglobin aracılığıyla kaderine dolaylı olarak bağlanır ve aktin sitoskeletonunu kaderinle birleştirir. Önemli protein dinamiklerinin rol oynadığı düşünülmektedir.
Modeller
Uzun yıllar boyunca, adherens bağlantılarının sitoplazmik aktin filamentleri aracılığıyla çapa hücrelerinin karakteristiğini paylaştığı düşünülüyordu .
Adherens bağlantıları , mikroskobik çalışmalarda ilişkili olduğu aktin kasılma halkasını korumak için düzenleyici bir modül görevi görebilir .