| Özellik | H. influenzae | H. parainfluenzae | H. ducreyi | H. aegyptius |
|---|---|---|---|---|
| Gram boyası | Küçük gram (-) kokobasil | Gram (-) kokobasil | Gram (-) çubuk | Gram (-) çubuk |
| Oksidaz / Katalaz | + / + | + / + | + / + | + / + |
| Üreme faktör gereksinimi | X (hemin) V (NAD) | X gerekmez V gerekir | X gerekir V gerekmez | X + V gerekir |
| Üreme ortamı | Çikolata agar (X+V) | Çikolata agar (V faktörü ile) | Çikolata agar (yalnız X) | Çikolata agar (X+V) |
| Doğal habitat | Üst solunum yolları | Normal solunum florası | Genital bölge | Konjonktiva |
| Bulaş yolu | Damlacık, solunum sekresyonu | Endojen (fırsatçı) | Cinsel temas | Kontamine eller veya göz sekresyonu |
| Başlıca hastalıklar | Epiglottit Menenjit (Tip b) Otitis media Sinüzit Pnömoni | Endokardit Sinüzit Bronşit (fırsatçı) | Şankroid (Chancroid) — ağrılı genital ülser + LAP | Konjonktivit (pembe göz) Brezilya purpura ateşi (meningoseptisemi benzeri) |
| Klinik tipik bulgu | Çocukta epiglottit (nefes darlığı + salya) | Hafif solunum yolu enfeksiyonları | Ağrılı genital ülser + ağrılı LAP | Purulent konjonktivit |
| Risk grubu | Küçük çocuklar (özellikle aşısız) | Erişkin, KBY, KOAH hastaları | Cinsel aktif erişkin | Çocuklar |
| Ayırıcı tanı ipucu | Tip b kapsülü (poliribozil ribitol fosfat) | X faktörü gerekmez | Tren rayı dizilişi (Gram boyası) | Pembe göz hastalığı |
| Laboratuvar tanı | Çikolata agarda üreme Faktör bağımlılık testi Latex aglutinasyon (Tip b antijeni) | Üreme sadece V faktörlü ortamda | Kültür zor, PCR veya mikroskopi | Kültür + PCR |
| Tedavi | Ampisilin direnci sık → 3. kuşak sefalosporin (seftriakson) | Ampisilin / sefalosporin | Azitromisin (tek doz) veya seftriakson | Ampisilin / kloramfenikol / makrolid |
| Aşı | Hib konjuge aşısı (2.,4.,6. ay) | Yok | Yok | Yok |
| Önemli virülans faktörleri | Kapsül (tip b), IgA proteaz, pili | – | Pili, toksin üretimi | Ekstraselüler toksin |
| İpucu | “Epiglottit + parmak izi görünümü” | “V faktörü yeterli olan Haemophilus türü” | “Ağrılı ülser + tren rayı görünümü” | “Pembe göz + Brezilya purpura ateşi” |
Klinik Notlar
| Klinik Durum | En Olası Haemophilus Türü | Açıklama |
|---|---|---|
| Epiglottit, menenjit (çocuk) | H. influenzae tip b | Aşısız çocuklarda klasik tablo |
| Solunum yolu florasında izole edilen fırsatçı | H. parainfluenzae | Normal florada bulunabilir |
| Ağrılı genital ülser, LAP (+) | H. ducreyi | Şankroid (Chancroid) etkeni |
| Konjonktivit, “pembe göz” | H. aegyptius | H. influenzae biyotip-3 ile ilişkili |
Faktör Gereksinimi
X (+) V (+) → H. influenzae, H. aegyptius
X (+) V (–) → H. ducreyi
X (–) V (+) → H. parainfluenzae
Tedavi Özet Tablosu
| Tür | Temel Antibiyotik | Alternatif / Not |
|---|---|---|
| H. influenzae | 3. kuşak sefalosporin (seftriakson, sefotaksim) | Rifampisin profilaksi (yakın temas) |
| H. parainfluenzae | Ampisilin, amoksisilin-klavulanat | Dirençli olgularda makrolid |
| H. ducreyi | Azitromisin (tek doz) | Seftriakson veya siprofloksasin |
| H. aegyptius | Ampisilin / kloramfenikol | Sistemik infeksiyonlarda sefalosporin |
Klinik Akış
Gram (-) küçük kokobasil →
↳ X + V ister → H. influenzae / H. aegyptius
↳ Sadece V ister → H. parainfluenzae
↳ Sadece X ister → H. ducreyi