Portal hipertansiyonun medikal tedavisi

Portal Hipertansiyon – Medikal Tedavi Özeti

Amaç:

• Portal basıncı azaltmak
• Varis kanamasını durdurmak veya önlemek
• Splanchnic (mezenterik) kan akımını azaltmak

1. Vazopressin / Terlipressin

Mekanizma:
→ Potent vazokonstriktör etki → splanchnic damar tonusunu artırır → portal kan akımı azalır.

Terlipressin (vazopressin türevi):

• Daha uzun etkili ve daha az kardiyak yan etki
• Akut varis kanamasında ilk basamak ilaçlardan biridir
• Ek etkisi: Böbrek perfüzyonunu artırarak Hepatorenal Sendrom tedavisinde de kullanılır

Yan etkiler:

• Hiponatremi
• Abdominal kramp, iskemik kolit
• Bradikardi, hipertansiyon, aritmi

2. Somatostatin

Mekanizma:
→ Splanchnic arterlerde vazokonstriksiyon yapar → portal venöz akımı azaltır.
Yarı ömrü kısa → sürekli infüzyon gerekir.

Kullanım: Akut varis kanamasında

Avantaj: Kardiyak yan etkisi azdır.

3. Oktreotid (Somatostatin analoğu)

Mekanizma:

• Somatostatine benzer şekilde portal kan akımını azaltır
• Gastrin, glukagon, insülin salınımını inhibe eder

Endikasyon:

• Akut özofagus varis kanaması
• Portal hipertansiyona bağlı kanama profilaksisi

Yan etkiler:

• Bradikardi
• Safra kesesi taşı (kronik kullanımda)
• Hipotiroidi
• Glukoz toleransında bozulma (hipo/hiperglisemi)

4. Non-selektif β-blokerler (Propranolol, Nadolol)

Mekanizma:

• β₁ blokajı → kardiyak output ↓
• β₂ blokajı → splanknik vazokonstriksiyon ↑
  → Portal ven akımı azalır

Kullanım:

• Varis kanaması profilaksisi (primer ve sekonder)
• Uzun dönem idame tedavisinde tercih edilir

Yan etkiler:

• Bradikardi, hipotansiyon
• Bronkospazm (astımlılarda kontrendike)
• Yorgunluk, impotans

TUS Özeti