PPD Testi (Tüberkülin Deri Testi – Mantoux testi)
Amaç: Mycobacterium tuberculosis’e karşı hücresel (Tip IV – gecikmiş tip) aşırı duyarlılık yanıtını gösterir.
Pozitiflik → önceden duyarlanmış T lenfositlerin IFN-γ aracılı yanıtı sonucu oluşur.
PPD’yi Negatifleştiren (Yanlış Negatif) Durumlar
| Grup | Örnekler | Mekanizma |
|---|---|---|
| Şiddetli sistemik hastalık / kaşeksi | Ağır enfeksiyonlar, sepsis, kaşeksi | Hücresel immün yanıt baskılanır (T-hücre fonksiyon bozukluğu) |
| Granülomatöz / yaygın hastalıklar | Sarkoidoz, milier tüberküloz | Lenfosit tüketimi veya anergi (IFN-γ üretimi yetersizliği) |
| Hematolojik / immün yıkım | Lösemi, lenfoma, AIDS | T-lenfosit sayısında veya fonksiyonunda azalma |
| Malnütrisyon / yaşlılık / alkolizm | Protein-enerji yetersizliği, vitamin eksikliği, kronik alkol kullanımı | Hücresel immünite zayıflar, deri yanıtı gelişmez |
| Viral enfeksiyonlar (enerji yapan) | Kızamık, kabakulak, suçiçeği vb. | Sitokin baskılanması → IL-2 / IFN-γ azalması |
| İmmünsüpresif tedavi | Kortikosteroid, kemoterapi, TNF-α inhibitörleri | T-hücre yanıtı baskılanır |
| Yenidoğan dönemi | Yenidoğanda T-hücre yanıtı immatürdür | Fizyolojik anergi (yanıt veremez) |
Klinik Hatırlatmalar
- AIDS ve sarkoidoz, PPD’yi negatifleştiren en klasik iki durumdur.
- Miliyer tüberkülozda test genellikle negatiftir → yaygın enfeksiyon T-hücrelerini tüketir.
- Yanlış pozitif nedenler: BCG aşısı, atipik mikobakteri enfeksiyonları.
- Alternatif test: IFN-γ salınım testleri (IGRA; Quantiferon-TB Gold, T-Spot.TB) – BCG’den etkilenmez, immünsüpresiflerde daha güvenilir.