SLE – Skleroderma – Polimiyozit – Mikst Konnektif Doku Hastalığı (MCTD) karşılaştırma tablosu

Konnektif Doku Hastalıklarının Karşılaştırma Tablosu

ÖzellikSLE (Sistemik Lupus Eritematozus)Skleroderma (Sistemik Skleroz)Polimiyozit / DermatomiyozitMikst Konnektif Doku Hastalığı (MCTD)
TanımMultisistem otoimmün hastalık; antinükleer antikor + immün kompleks vaskülitiYaygın fibroblast aktivasyonu → kollajen birikimi ve fibrozisProksimal kaslarda otoimmün inflamatuvar miyopatiSLE, Skleroderma ve Polimiyozit özelliklerinin birlikte olduğu overlap sendrom
Cinsiyet / YaşKadın / 15–45 yaşKadın / 30–50 yaşKadın / 30–50 yaşKadın / 20–40 yaş
PatogenezAnti-dsDNA, Anti-Sm antikorları → immün kompleks vaskülitiEndotel hasarı → TGF-β aracılı fibrozisKas hücrelerinde CD8+ T hücre infiltrasyonuAnti-U1-RNP antikoruna bağlı immün aktivasyon
Başlıca Klinik BulgularArtralji, döküntü, fotosensitivite, serozit, nefrit, hematolojik anormalliklerRaynaud, cilt sertliği, disfaji, akciğer fibrozisiProksimal kas güçsüzlüğü, yutma güçlüğü, CK yüksekliği, dermatomiyozitte döküntüRaynaud, el ödemi (“puffy hands”), artralji, kas güçsüzlüğü, cilt sertliği
Raynaud FenomeniSık (%30–40)Çok sık (%90)NadirHemen daima ilk bulgu
Kas TutulumuHafif veya yokHafifBelirginPolimiyozit benzeri
Cilt TutulumuKelebek döküntü, fotosensitiviteSklerodaktili, masker yüz, telanjiektaziDermatomiyozitte heliotropik döküntü, Gottron papülleriHafif sklerodermoid değişiklikler
Eklem TutulumuSimetrik poliartrit (RA benzeri)Hafif artraljiGenellikle yokRA benzeri artralji ve şişlik
Pulmoner TutulumLupus pnömoniti, plöritPulmoner fibrozis, pulmoner hipertansiyonİnterstisyel pnömoniPulmoner arter hipertansiyonu – en sık ölüm nedeni
Renal TutulumSıklıkla (lupus nefriti)Skleroderma renal krizi (ACE-I ile tedavi edilir)NadirHafif veya yok
KardiyakPerikardit, Libman-Sacks endokarditiMiyokard fibrozisiMiyokarditPerikardit, aritmi
GastrointestinalPeritonit, hepatitAlt özofageal hipomotilite, reflüDisfaji (kas tutulumuna bağlı)Özofageal hipomotilite
NörolojikSSS tutulumu, nöbet, psikozNadirNadirNadir
Seroloji (ANA alt tipleri)Anti-dsDNA (+), Anti-Sm (+)Anti-Scl-70 (topoizomeraz I), Anti-centromer (CREST)Anti-Jo-1 (+) (antisentetaz sendromu)Anti-U1-RNP (+) (tanısal)
Kompleman DüzeyiAzalmış (C3, C4)NormalNormalNormal
En Sık Ölüm NedeniBöbrek yetmezliği (lupus nefriti)Pulmoner hipertansiyon, renal krizSolunum yetmezliği, aspirasyon pnömonisiPulmoner arter hipertansiyonu
TedaviKortikosteroid, hidroksiklorokin, immünsüpresanKortikosteroid, siklofosfamid, bosentan, sildenafilKortikosteroid + immünsüpresan (MTX, azatiyoprin)Kortikosteroid + immünsüpresan + PAH tedavisi
PrognozUygun tedaviyle iyiDeğişken, diffüz tip kötüKas hasarına bağlı değişken10 yıllık yaşam süresi ≈ %80

Klinik Hatırlatmalar

Klinik İpucuOlası Hastalık
Anti-dsDNA (+), düşük kompleman, nefritSLE
Raynaud + sklerodaktili + Anti-Scl-70Skleroderma (diffüz tip)
Kas güçsüzlüğü + CK ↑ + Anti-Jo-1 (+)Polimiyozit
Raynaud + Anti-U1-RNP (+) + artralji + pulmoner hipertansiyonMCTD