Seks Steroidleri Salgılayan Sürrenal Kitleler

Adrenal korteksten köken alan ve androjen veya östrojen benzeri hormonlar (seks steroidleri) salgılayan nadir tümörlerdir.
Genellikle adrenal adenom veya adrenokortikal karsinom biçimindedir.

Cinsiyet	Klinik Görünüm
Kadınlarda	Hirsutizm, akne, alopesi, amenore, adet düzensizliği, virilizasyon (ses kalınlaşması, klitoromegali, kas kitlesinde artış)
Erkeklerde	Genellikle asemptomatik veya erken puberte (çocukta)
Çocuklarda	Prematür puberte, büyüme hızında artış

Virilizasyon (maskülinizasyon) = yüksek androjen etkisi
Feminizasyon (östrojen salgısı) da görülebilir, özellikle erkeklerde jinekomasti ile.

DHEA-S, yalnızca adrenal kaynaklı androjen üretimini gösteren önemli bir belirteçtir (ovaryen değil!).
Serum DHEA-S düzeyi, adrenal kitlenin benign mi malign mi olduğunu ayırt etmede kullanılır.

DHEA-S Düzeyi	Yorum
< 30 ng/mL	Adenom (benign) lehine
> 800 ng/mL	Adrenokortikal karsinom (malign) lehine
30–800 ng/mL	Şüpheli aralık; ek görüntüleme ve hormon paneli gerekir

Eğer DHEA-S çok yüksekse, tümör malign kabul edilir.
Eğer DHEA-S düşük veya hafif yüksekse, genellikle benign adenom düşünülür.

Hormon	Klinik Anlam
Testosteron	Kadında artışı virilizasyonla koreledir
17-Ketosteroid	Artışı adrenal kökenli androjen fazlalığını destekler
Kortizol	Eşzamanlı Cushing bulguları varsa karma (miks) tümör olabilir
Östradiol / Östron	Nadiren feminizan tümörlerde yükselir

Yöntem	Özellik
BT / MR	Kitle boyutu, dansitesi, invazyon durumu
PET-CT	Metastatik yayılım şüphesi varsa

Adenomlar genellikle <4 cm ve homojen;
Karsinomlar >6 cm, heterojen, nekrotik ve invaziv yapıdadır.

Durum	Yaklaşım
Benign adenom (fonksiyonel)	Cerrahi rezeksiyon (laparoskopik adrenalektomi)
Adrenokortikal karsinom	Radikal adrenalektomi + Mitotan (adrenolitik) ± kemoterapi
Metastaz varlığı	Sistemik tedavi ve palyatif yaklaşım

Klinik İpucu	Olası Tanı
Kadında hirsutizm + DHEA-S >800 ng/mL	Adrenokortikal karsinom
Kadında hafif hirsutizm + DHEA-S <30 ng/mL	Adrenal adenom
Çocukta erken puberte, kas artışı	Androjen salgılayan adrenokortikal tümör
Erkekte jinekomasti + yüksek östrojen	Feminizan adrenal tümör