RF (+) Durumlar
| Grup | Örnekler | Açıklama |
|---|
| Otoimmün Hastalıklar | SLE, Sjögren sendromu, Polimiyozit, Sarkoidoz | Sjögren’de RF pozitifliği çok yüksektir (%90’a kadar) |
| Vaskülitler | PAN, Wegener (GPA), Mikroskopik polianjiit | Kronik immün kompleks varlığı RF pozitifliği yapabilir |
| Kronik Enfeksiyonlar | Bakteriyel endokardit, Sifilis, Kala-azar, Viral hepatitler | Persistan antijenik uyarı RF üretimini stimüle eder |
| Diğer Sistemik Durumlar | Siroz, IV ilaç bağımlılığı, Yaşlılık | Poliklonal B hücre aktivasyonu sonucu yalancı pozitiflik |
| Normal bireylerde (nadir) | %1–5 | Yaşla artabilir; klinik anlam taşımaz |
Hatırlatma: RF, IgM tipi bir antikor olup IgG’nin Fc kısmına karşı gelişir → immün kompleks oluşturur.
RF (–) Durumlar (GO–PARİS)
Mnemonik: “GO–PARİS” → RF negatif artritler
| Harf | Hastalık | Açıklama |
|---|
| G | Gut | Ürik asit kristallerine bağlı inflamasyon |
| O | Osteoartrit | Dejeneratif; immün mekanizma yok |
| P | Psöriyatik artrit | Seronegatif spondiloartropatidir |
| A | Ankilozan spondilit | HLA-B27 (+), RF (–) |
| R | Reiter sendromu (reaktif artrit) | Postinfeksiyöz, genellikle HLA-B27 (+) |
| İ | İBH ile ilişkili artrit | Crohn / Ülseratif kolit ilişkili |
| S | Still hastalığı (Yetişkin tip) | Serum ferritin çok yüksek, RF (–), ANA (–) |
Ek olarak:
- Sepsis, septik artrit → RF negatif
- Viral artritler (ör. Parvovirüs B19) genelde geçici RF (+) olabilir.
Püf Noktaları
| Klinik İpucu | Tanı |
|---|
| Kronik endokardit + RF pozitifliği | Bakteriyel endokardit |
| Genç kadın + ağız kuruluğu + RF (+) | Sjögren sendromu |
| RF (–) + el bileklerinde asimetrik artrit + tırnak değişiklikleri | Psöriyatik artrit |
| RF (–) + sakroiliit + HLA-B27 (+) | Ankilozan spondilit |
| RF (–) + ferritin çok yüksek + ateş + makülopapüler döküntü | Still hastalığı |
RF ve Anti-CCP karşılaştırması
| Özellik | Romatoid Faktör (RF) | Anti-CCP (Anti-siklik sitrüline peptid) |
|---|
| Antijen hedefi | IgG’nin Fc kısmı | Sitrüline edilmiş peptidler |
| Tip | Genelde IgM | IgG |
| Spesifite (RA için) | %80 | %95+ (çok özgül) |
| Pozitifleşme zamanı | Geç | Erken (hastalığın başlangıcında) |
| Klinik değeri | Tanı ve prognoz | Erken tanı ve kötü prognoz göstergesi |