Plikamisin (Mithramycin), Galyum, Tiazid diüretikleri ve Cinacalcet’in Kemik Metabolizması ile kalsiyum dengesine etkileri

Kemik Metabolizması ve Ca²⁺ Dengesine Etkili İlaçlar

İlaçEtki MekanizmasıKullanım AlanıNot / Ek Bilgi
Plikamisin (Mithramycin)Antirezorptif (osteoklast aktivitesini baskılar)Paget hastalığı, hiperkalsemiToksik etkileri nedeniyle sınırlı kullanılır (karaciğer toksisitesi, trombositopeni).
GalyumAntirezorptif (osteoklastik kemik yıkımını azaltır)Kemik rezorpsiyonuna bağlı hiperkalsemilerKlinik kullanımı nadirdir.
Tiazid diüretikleriBöbrekten Ca²⁺ geri emilimini artırır → hiperkalsüriyi azaltırİdiyopatik hiperkalsüri, kalsiyum taş hastalığıLoop diüretiklerin aksine hipokalsemiye neden olmaz.
CinacalcetKalsiyum sensing reseptör (CaSR) agonisti → PTH salınımını baskılarParatiroid kanseri, sekonder hiperparatiroidi (özellikle kronik böbrek yetmezliği olanlarda)Serum Ca²⁺ düşürür, “kalsimimetik” ajan olarak bilinir.

🔹 Klinik Hatırlatmalar (TUS tarzı ipuçları)

  • Paget hastalığında kullanılan antirezorptif ilaçlar:
    • Birinci seçenek: Bifosfonatlar
    • Alternatif / eski ajan: Plikamisin (Mithramycin)
  • HiperkalsüriTiazid kullanılır (kalsiyum emilimini artırır, idrarla atılımı azaltır).
  • Paratiroid kanseri veya sekonder hiperparatiroidi (özellikle diyaliz hastasında)Cinacalcet.
  • Hipokalsemi riski olanlarda cinacalcet dikkatle kullanılmalıdır.