Özefagus Motilite Bozuklukları

Özefagus motilitesi; üst sfinkter (ÜÖS), özefagus gövdesi ve alt sfinkter (AÖS) düzeyinde bozulabilir.

1-Üst Özefagus Sfinkteri (ÜÖS) Bozuklukları

Faringoözofageal disfonksiyonlardır.

  • Neden:
    • Yetersiz orofarengeal bolus geçişi
    • Krikofarengeal relaksasyon eksikliği
    • Farenks kas kontraksiyonu ile sfinkterin uyumsuzluğu
  • Etiyoloji:
    • Santral sinir sistemi hastalıkları (SVO, beyin sapı tümörleri, MS, poliomyelit)
    • Kas hastalıkları (polimiyozit)
    • Orofarenks hastalıkları
    • Dış basılar (örneğin tümör, divertikül)
  • Tanı:
    • Video-sineradyografi: pasaj bozukluğu ve Zenker divertikülü tespiti
    • Manometri: ÜÖS relaksasyon yetmezliğini doğrular

2-Özefagus Gövdesi ve Alt Sfinkter (AÖS) Motilite Bozuklukları

Özefagusun peristaltik pompa fonksiyonu veya AÖS relaksasyonunun bozulmasıyla oluşur.

a-Primer motilite bozuklukları

Yapısal değil, özefagusun kendisinden kaynaklanan primer kas disfonksiyonlarıdır.

  • Akalazya → AÖS relaksasyon yetersizliği + peristaltizm kaybı
  • Difüz özefageal spazm → düzensiz, eşzamanlı kasılmalar
  • Fındıkkıran özefagus (nutcracker esophagus) → aşırı güçlü kasılmalar
  • Hipertansif AÖS
  • Nonspefisik motilite bozuklukları

b-Sekonder motilite bozuklukları

Başka sistemik hastalıkların sonucudur.

  • Kollajen doku hastalıkları: Skleroderma (özefagus alt 2/3’ünü tutar), Polimiyozit
  • Nöromüsküler hastalıklar
  • Endokrin ve metabolik nedenler

Tanısal Yaklaşımlar

YöntemNe Gösterir
ManometriPeristaltik aktivite ve sfinkter basınçları
Video-sineradyografiYutma koordinasyonu ve anatomik geçiş bozukluğu
EndoskopiYapısal lezyonların dışlanması (tümör, striktür)