| Köken aldığı bölge | Anal kanalın dentat çizgisi çevresi (transizyonel epitel) | Rektumdan veya anal glandlardan gelişebilir | Anoderm (melanosit içeren epitel) | Kas, mezenkimal veya damar yapıları |
| Histolojik tipler | Skuamöz hücreli, kloajenik, transizyonel, bazaloid | Müköz bez yapısı gösteren glandüler yapı | Pigmentli veya amelanotik melanositik tümör | Leiomyosarkom, rabdomyosarkom, anjiosarkom vb. |
| Büyüme hızı | Yavaş büyür | Orta–hızlı | Hızlı, agresif | Genelde hızlı ve lokal invaziv |
| Klinik bulgular | Anal/perianal kitle, ağrı, kanama, bazen ülser | Rektal kanama, mukus, daralma hissi | Koyu pigmentli veya renksiz kitle, ülserasyon | Hacim etkisine bağlı ağrı, dolgunluk |
| Risk faktörleri | HPV-16/18, anal seks, HIV/immünsupresyon, kronik irritasyon | Kronik fistül, inflamatuvar hastalık, radyasyon | UV ilişkili değil; immünsupresyon ve yaş | Radyasyon, travma, genetik (Li-Fraumeni vb.) |
| Lenfatik yayılım | Alt kanal → inguinal; üst kanal → pelvik nodlar | Mezorektal ve pelvik nodlar | Hızlı hematojen yayılım (akciğer, karaciğer) | Hematojen, genellikle lokal nüks eğilimi |
| Tanı yöntemleri | Biyopsi + histopatoloji (EUS, MR evreleme) | Rektal EUS, biyopsi | Eksizyonel biyopsi + immünohistokimya (HMB-45, S-100) | Görüntüleme + histoloji |
| Tedavi yaklaşımı | Kemoradyoterapi (Nigro protokolü) + gerekirse cerrahi | Abdominoperineal rezeksiyon (APR) veya lokal eksizyon | Geniş cerrahi eksizyon, immünoterapi (nivolumab, pembrolizumab) | Cerrahi + adjuvan kemoradyoterapi |
| Prognoz | Lenf nodu yoksa iyi; nüks oranı düşük | Rektal adenokarsinomdan daha kötü | Çok kötü (5 yıllık sağkalım <25%) | Tipine göre değişken; genelde kötü |
| Notlar | En sık anal kanal malignitesi; HPV ile güçlü ilişkili | Adenokarsinom genelde rektal kaynaklı | Genellikle ileri evrede tanı alır | Nadir, genellikle ileri evrelerde tanı alır |