Neonatal Barsak Obstrüksiyonları (Hirschsprung, Mekonyum İleusu, İntestinal Atrezi)

Neonatal Barsak Obstrüksiyonları — Karşılaştırmalı Tablo

BaşlıkHirschsprung (aganglionik megakolon)Mekonyum ileusuİntestinal atrezi (Duodenal / Jejuno-ileal)Meckel divertikülü (komplike)Nekrotizan enterokolit (NEK)
BaşlangıçDoğumdan hemen sonra; mekonyum >24–48 sa yokİlk saat-günlerDuodenal: doğumdan hemen; J-İ: ilk günlerİlk haftalar (obstrüksiyon/volvulus/kanama ile)Genelde 2.–3. hf, prematüre
KusmaSafralı olabilirSafralı sıkDuodenal: safralı değil (ampulla önüyse) / safralı (sonrası); J-İ: safralıObstrüksiyonda safralı; kanama da olabilirSafralı, beslenme sonrası
DistansiyonBelirginOrta–belirgin, mekonyal tıkaçProksimalde az (duodenal), distal obstrüksiyonda belirginDeğişken (intussusepsiyon/volvulus varsa)Belirgin, sistemik toksisite
MekonyumGecikmiş/çıkmaz; tuşeyle gaz-mekonyum fışkırmasıYapışkan, cam gibi (inspissated)Atrezi seviyesine göre çıkmazÇoğunlukla normal; komplikasyona göre değişirÇıksa da seyrekte; hematokezya olabilir
ABD grafisiDistalde gaz yok, proksimal dilatasyonSoap-bubble/granüler” görünüm (RLQ)Duodenal: Çift kabarcık; J-İ: çoklu hava-sıvı seviyeleriNonspesifik; obstrüksiyon veya intussusepsiyon bulgusuPnömatozis intestinalis, portal ven gazı, serbest hava (perforasyon)
Kontrast incelemeBaryum enema: dar distal – geniş proksimal, geçiş zonuHiperosmolar enema (Gastrografin): mikrokolon + tıkaçDuodenal: üst GIS ile doğrulanır; J-İ: kolon mikrokolon olabilirMeckel sintigrafisi (Tc-99m perteknetat, ektopik asit sekrete eden mukoza)Gerekmez; radyografik ve klinik tanı
Kesin tanıRektal biyopsi (aganglionik; AChE↑), manometride RAIR yokKlinik + enema; CF testiCerrahi eksplorasyonSintigrafi (+) veya laparoskopiKlinik + görüntüleme (pnömatozis)
EşlikDown sendromuKistik fibrozis (çok sık)Duodenal: Down, annüler pankreas; J-İ: intrauterin damar olaylarıVitellin kanal kalıntısı; erkeklerde fazlaPrematürite, formül beslenme, hipoksi
İlk tedaviRektal irrigasyon, dekompresyon, sıvı-elektrolitGastrografin enema (tanısal-terapötik), hidrasyonNG dekompresyon, sıvı; acil cerrahi hazırlıkDestek; komplikasyona göre cerrahi endikasyonBeslenmeyi kes, geniş spektrum AB, nazogastrik dekompresyon, dolaşım desteği
Kesin/cerrahi tedaviPull-through (Swenson/Duhamel/Soave)Enema ile çözülmezse enterotomi + tıkaç çıkarımı ± stoma; CF yönetimiDuodenal: duodenoduodenostomi; J-İ: rezeksiyon + anastomoz ± stomaDivertikülektomi ± bağırsak rezeksiyonuMedikal; perforasyon/gangren varsa acil laparotomi ± rezeksiyon/stoma
KomplikasyonEnterokolit, perforasyonPerforasyon, sepsis; nüks tıkaçKısa barsak, adezyonKanama, intussusepsiyon, volvulusSepsis, perforasyon, kısa barsak
TUS ipucu“Mekonyum >48 sa yok + geçiş zonu + biyopsi”“Soap-bubble + CF + Gastrografin enema”“Double bubble = duodenal atrezi”“Tc-99m Meckel (+) = ektopik mide mukozası”“Prematüre + pnömatozis intestinalis = NEK”

Mnemonikler / Püfler

  • Hirschsprung: “Dar distal, geniş proksimal = geçiş zonu; tanı biyopsi.”
  • Mekonyum ileusu: “CF + soap-bubble + Gastrografin çözer.”
  • Duodenal atrezi: “Double bubble; Down/annüler pankreas eşlik eder.”
  • Jejuno-ileal atrezi: “Çoklu hava-sıvı seviyeleri; mikrokolon görülebilir.”
  • Meckel: “2 kuralı (2%, 2 yaş, 2 inch, ileoçekal valfe 2 feet).”
  • NEK: “Prematüre, pnömatozis; ilk tedavi: NPO + AB + NG tüp.”