Fetal Kalp Hızı Monitörizasyonu – NST ve Geç Deselerasyonlar

Non-Stress Test (NST)

Tanım:
Fetüsün otonom sinir sistemi, kardiyak fonksiyonları ve plasental oksijenasyon hakkında bilgi veren non-invaziv testtir.

Prensip:
Fetal hareket olduğunda fetal kalp atım hızında geçici hızlanma (akselerasyon) oluşur.
Bu iyi oksijenlenmiş, sağlıklı fetüsü gösterir.

Normal (Reaktif) NST Kriteri

Sonuç:

• Reaktif NST → Fetal iyilik göstergesi
• Non-reaktif NST → Hipoksi, uyku, ilaç etkisi, asidoz; biyofizik profil gerekebilir

Deselerasyon Tipleri (Kalp Atım Düşüşü Paternleri)

Geç Deselerasyon (Late Deceleration)

Tanım:
Uterin kontraksiyonun pikinde veya sonrasında başlayan, kontraksiyon bittikten sonra düzelmeye başlayan fetal kalp hızı düşüşüdür.

Patofizyoloji:

• Uteroplasental yetmezlik → fetal hipoksemi/asidoz → karotid kemoreseptör aktivasyonu → kalp hızı azalır.

Karakteristik Özellik:

• Başlangıç kontraksiyon pikinden ≥30 sn sonra
• Düşüş simetrik, yavaş ve kontraksiyon sonlandıktan bir süre sonra normale döner

En sık neden:
Uteroplasental yetmezlik
Örnek: Preeklampsi, kronik HT, IUGR, postterm gebelik, diyabet, plasenta dekolmanı, aşırı oksitosin.

Yönetim (Geç Deselerasyon Görüldüğünde)

1. Anne pozisyonunu değiştir (sol yan yatır)
2. Oksijen ver
3. IV sıvı desteği (hipotansiyon varsa)
4. Oksitosini kes / tokolitik başla (hiperstimülasyon varsa)
5. Fetal değerlendirme:
   • Persistan geç deselerasyonlarda acil doğum (özellikle beraberinde fetal bradikardi varsa)

NST + Deselerasyon Paternleri Özet Şeması

Örnek Sorular

Soru 1

NST’de kontraksiyonun pikinde başlayan ve kontraksiyon bitiminden sonra düzelmeye başlayan fetal kalp hızı düşüşü izleniyor.
Bu patern neyi gösterir?

A) Fetal baş basısı
B) Kordon basısı
C) Uteroplasental yetmezlik
D) Hipotoni
E) Oligohidramnios

Doğru cevap: C) Uteroplasental yetmezlik

Açıklama:
Bu tanım “geç deselerasyon”dur.
Uteroplasental yetmezlik → fetal hipoksi → karotid kemoreseptör uyarısı → bradikardi.

Soru 2

NST’de erken deselerasyon görülmesi durumunda en olası neden hangisidir?

A) Fetal baş basısı
B) Uteroplasental yetmezlik
C) Kordon sarkması
D) Hipoksi
E) Preeklampsi

Doğru cevap: A) Fetal baş basısı

Açıklama:
Baş basısına bağlı vagal uyarı → geçici bradikardi → kontraksiyonla eş zamanlıdır → fizyolojik.

Soru 3

Aşağıdakilerden hangisi geç deselerasyon riskini artırmaz?

A) Preeklampsi
B) Diyabet
C) Postterm gebelik
D) Fetal baş basısı
E) Plasenta dekolmanı

Doğru cevap: D) Fetal baş basısı

Açıklama:
Baş basısı erken deselerasyon nedenidir, geç deselerasyon değil.

Soru 4

NST’de geç deselerasyon saptanan gebede en uygun ilk yaklaşım nedir?

A) Fetal baş pozisyonunu düzeltmek
B) Anneyi sırtüstü yatırmak
C) Oksitosin başlamak
D) Anneye sol lateral pozisyon verip oksijen uygulamak
E) IV hipertonik sıvı vermek

Doğru cevap: D) Anneye sol lateral pozisyon verip oksijen uygulamak

Açıklama:
Amaç uteroplasental kan akımını artırmak. Oksijen + sıvı + pozisyon + tokolitik gerekebilir.

Soru 5

Aşağıdaki fetal kalp hızı paternlerinden hangisi fizyolojik olarak kabul edilir?

A) Erken deselerasyon
B) Geç deselerasyon
C) Uzamış deselerasyon (>2 dk)
D) Bradikardi
E) Sinüzoidal patern

Doğru cevap: A) Erken deselerasyon

Açıklama:
Kontraksiyonlarla eşzamanlı, simetrik kısa düşüş → normal refleks yanıt.

Kısaltılmış Klinik Özet

Kısa Not

Geç deselerasyon = uteroplasental yetmezlik = fetal hipoksi = patolojik bulgu.
Erken deselerasyon = baş basısı = fizyolojik.
Değişken deselerasyon = kordon basısı.
NST’nin amacı: Fetal iyilik ve oksijenizasyonu değerlendirmektir.
Reaktif NST → sağlıklı fetüs.