| Tür | Yayılım | Şiddet | Relaps (hipnozoit) | Gametosit şekli | Gametositte etkili ilaç |
|---|---|---|---|---|---|
| P. vivax | Geniş yayılım, Asya ve Latin Amerika | Orta | ✅ Hipnozoit (karaciğerde latent) | Yuvarlak | Klorokin |
| P. ovale | Afrika’nın batısı | Orta | ✅ Hipnozoit | Yuvarlak | Klorokin |
| P. malariae | En nadir | Hafif | ❌ | Yuvarlak | Klorokin |
| P. falciparum | Tropikal/Subtropikal bölgeler | En ağır | ❌ | Muz/yarımay şekilli | Primakin |
Tedavi Prensipleri
1. Klorokin duyarlı P. vivax / P. ovale / P. malariae:
- Klorokin: Eritrositer şizontlara (kan evresi) etkili.
- Primakin: Hipnozoitlere (karaciğer evresi) etkili → relaps önlenir.
2. Klorokin dirençli P. falciparum:
- Meflokin – Güçlü ve uzun etkili kan şizontosidi.
- Kinin veya Kinidin – Akut atak tedavisinde.
- (Sulfadoksin + Pirimetamin = Fansidar) – Alternatif kombinasyon.
- Doksisiklin – Genellikle kininle kombinasyon hâlinde.
Ek Notlar
- Primetamin + Sülfadiazin: Toxoplasma gondii tedavisinde kullanılır.
- Gümüş sülfadiazin: Yanık yaralarında topikal antibakteriyel olarak kullanılır.
- P. falciparum — En yüksek mortaliteye sahip, serebral sıtma, böbrek yetmezliği ve hipoglisemi gibi komplikasyonlar oluşturabilir.