Aşağıdaki bulgulardan hangisi megaloblastik anemilerde görülmez?
A) İnefektif eritropoez
B) Kemik iliğinde eritroid hiperplazi
C) Retikülositopeni
D) Nükleositoplazmik dissosiasyon
E) Haptoglobulin artışı
Cevap E
Megaloblastik Anemilerde Patofizyoloji
Hücrelerde sitoplazma gelişimi normaldir, ancak hücre bölünmesi yavaşlamıştır. Bu hücre çapının artmasına yol açar ve RNA/DNA oranı artar, nükleositoplazmik disosiasyon gelişir. Kemik iliğindeki tüm öncül hücrelerde yani blastlarda büyüme görülür ve kemik iliği megaloblastik bir özellik kazanır. En değerli bulgudur.
Defektif nükleer sentezi olan bu hücreler kemik iliğinde yıkılma eğilimindedirler. Dolayısıyla kemik iliğinde selulerite artmıştır yani yapım, ancak matür eritrosit sentezi azalmıştır. Sonuçta elde bir şey kalmıyor. Buna inefektif eritropoez denir. Aynı zamanda inefektif trombopoez ve myelopoez.
Perifere çıkan hücre sayısı azaldığı (KI’de yıkıldığından) için retikülositopeni görülür. Kemik iliğinde eritroid aktivite artışına rağmen retikulositopeni görülen tek anemidir.
Kemik iliğindeki yıkımdan dolayı serumda hemoliz bulguları saptanabilir. Haptoglobulin düşer Fe artar, howel jolly (parçalanmış DNA) cisimcikleri oluşur Kemik iliğinde eritroid seri ile birlikte myeloid seri sentezinde de benzer bozukluklar görülebilir ve hastalık pansitopeni ile seyreder.
Myeloblastlar içindeki kromatin kötü kaliteli ve gevşek olduğundan çabuk lobüle olur: nötrofil hipersegmentasyonu.
Megaloblastik Anemilerin Patofizyolojisi – Özet
Temel Mekanizma
- DNA sentezi bozukluğu vardır → özellikle timidin (T) sentezinde aksama (folat/B12 eksikliği → dTMP üretimi azalır).
- RNA sentezi normaldir → sitoplazma olgunlaşır ama çekirdek geri kalır.
- Sonuç: Nükleus–sitoplazma disosiasyonu (asenkronizasyonu).
Hücresel Düzeyde Değişiklikler
| Alan | Bulgular |
|---|---|
| Eritroid seri | Megaloblastlar (dev öncül eritrositler) |
| Granülosit seri | Hipersegmenteli nötrofiller |
| Megakaryosit seri | Dev trombosit öncüleri |
| Kemik iliği | Hiperhüceli (hiperselüler), megaloblastik özellikte |
İneffektif Hematopoez
- Kemik iliğinde yapım artmıştır ama olgun hücre üretimi azdır.
- Hücreler olgunlaşamadan yıkılır → ineffektif eritropoez, trombopoez, myelopoez.
- Periferde: Anemi + Retikülositopeni.
- Kemik iliğinde: Artmış eritroid aktivite.
Laboratuvar Bulguları
| Parametre | Bulgular |
|---|---|
| Retikülosit | Düşük |
| LDH ve indirekt bilirubin | Artmış (kemik iliği içi hemoliz) |
| Haptoglobulin | Azalmış |
| Demir | Artmış |
| Howell–Jolly cisimcikleri | Parçalanmış DNA kalıntıları |
| MCV | Yüksek (makrositoz) |
| Nötrofiller | Hipersegmenteli (≥5 lob) |
Klinik ve Kan Tablosu
- Makrositer anemi
- Retikülositopeni
- Pansitopeni (eritrosit + lökosit + trombosit azalabilir)
- Glossit, halsizlik, nörolojik bulgular (B12 eksikliğinde)
Boşluk Doldurma Sorusu – Megaloblastik Anemi
Megaloblastik anemilerde temel defekt ________ sentezindedir.
→ (Cevap: DNA)
Hücrelerde ________ gelişimi normaldir, ancak çekirdek olgunlaşması gecikmiştir.
→ (Cevap: Sitoplazma)
Bu durum nükleus-sitoplazma asenkronizasyonu olarak da bilinen ________ disosiasyonuna yol açar.
→ (Cevap: Nükleositoplazmik)
Kemik iliğinde tüm serilerde hücre yapımı artmasına rağmen perifere çıkış azdır; buna ________ denir.
→ (Cevap: İneffektif hematopoez / eritropoez)
Eritroid aktivite artışı olmasına rağmen retikülosit sayısının düşük olduğu tek anemi tipi ________ anemisidir.
→ (Cevap: Megaloblastik)
Kemik iliğinde yıkım arttığı için serumda ________ ve ________ düzeyleri artar.
→ (Cevap: LDH; indirekt bilirubin)
Hemoliz nedeniyle serumda ________ düzeyi azalır.
→ (Cevap: Haptoglobulin)
Eritrositlerde parçalanmış DNA kalıntılarına bağlı ________ cisimcikleri görülür.
→ (Cevap: Howell–Jolly)
Nötrofil çekirdeklerinin aşırı segmentasyonu, DNA sentez bozukluğuna bağlı gelişen ________ göstergesidir.
→ (Cevap: Hipersegmentasyon)
Kemik iliği hiperselüler olmasına rağmen periferal kanda eritrosit, lökosit ve trombosit azalması yani ________ görülebilir.
→ (Cevap: Pansitopeni)