Gebelikte ALT, AST Takibi

Gebelikte Normal Karaciğer Fonksiyon Testleri

• ALT (alanin aminotransferaz) ve AST (aspartat aminotransferaz) gebelik boyunca normal sınırlar içinde kalır.
• Gebeliğin fizyolojik değişiklikleri → ALP (plasental kökenli) yükselir, ancak ALT ve AST yükselmez.
• Bu nedenle gebelikte ALT/AST yüksekliği patolojik kabul edilir.

Gebelikte ALT/AST Artışı Gösteren Durumlar

1. Hiperemezis gravidarum
   • Gebeliğin 1. trimesterinde şiddetli kusma → dehidratasyon + elektrolit bozukluğu
   • ALT/AST hafif–orta düzeyde yükselebilir.
2. İntrahepatik kolestaz (gebeliğe özgü kolestaz)
   • Genellikle 3. trimesterde
   • Kaşıntı + safra asitlerinde yükselme
   • ALT/AST hafif–orta artabilir.
3. Preeklampsi / Eklampsi / HELLP sendromu
   • Gebeliğin 2. veya 3. trimesterinde
   • Hipertansiyon, proteinüri, trombositopeni
   • ALT/AST belirgin yükselebilir.
4. Akut yağlı karaciğer (AFLP)
   • 3. trimesterin nadir ama ciddi komplikasyonu
   • Hipoglisemi, koagülopati, karaciğer yetmezliği
   • ALT/AST orta–yüksek artar.
5. Gebelik dışında görülen karaciğer hastalıkları
   • Viral hepatitler (HBV, HCV, HAV vb.)
   • İlaç/hepatotoksinler
   • Otoimmün hepatit, siroz alevlenmesi

Klinik Yönetim

• Gebelikte ALT/AST artışı → asla fizyolojik sayılmaz, mutlaka araştırılır.
• İlk yapılacaklar:
  • Ayrıntılı öykü (ilaçlar, bitkisel ürünler, aile öyküsü, hepatit maruziyeti)
  • Kan basıncı, idrarda protein bakısı (preeklampsi/HELLP açısından)
  • Safra asidi düzeyleri (intrahepatik kolestaz şüphesi varsa)
  • Hepatit serolojileri
  • Koagülasyon testleri, bilirubin, glukoz (AFLP açısından)

Özet Tablo

Klinik Püf Nokta: Gebelikte ALT/AST yükselmişse, normal fizyolojiye bağlanmaz → daima patolojik neden araştırılır.