Normalde fenilalanin hidroksilaz enziminin kofaktörüdür. Eksikliğinde, enzim normal olsa bile hiperfenilalaninemi gelişir.
Sadece fenilalanin → tirozin dönüşümü değil, aynı zamanda: Tirozin hidroksilaz (dopamin sentezi için gerekli), Triptofan hidroksilaz (serotonin sentezi için gerekli) enzimlerinin kofaktörlüğü de bozulur.
Sonuç:
Fenilalanin birikir → PKU benzeri tablo oluşur.
Katekolamin ve serotonin sentezinde azalma → nörolojik bulgular ağırdır.
Klinik Bulgular (Malign PKU)
Konvülziyonlar
Hipotoni
Koreiform hareketler
Psikomotor gerilik (klasik PKU’dan daha ağır)
Klasik PKU ile farkı
Özellik Klasik PKU Malign PKU (BH₄ eksikliği)
Defekt Fenilalanin hidroksilaz enzimi BH₄ sentezi veya rejenerasyonu
Fenilalanin düzeyi ↑ ↑
Tedavi Fenilalaninden kısıtlı diyet Diyet + BH₄ (sapropterin), L-dopa, 5-HTP
Nörolojik tablo Zeka geriliği Daha ağır, tedavi edilmezse ölümcül
Sonuç: Tetrahidrobiopterin (BH₄) eksikliği → malign fenilketonüri yapar.
