Fenitoin (difenilhidantoin) aşağıdakilerden hangisinin varlığında tercih edilmez?
A) Trigeminus nevraljisi
B) Migren
C) Petit-mal epilepsi
D) Grand-mal epilepsi
E) Status epileptikus
(Cevap C)
Fenitoin’in (Difenilhidantoin) hangi durumun varlığında tercih edilmediği sorusunun cevabı, ilacın etki mekanizması ve klinik kullanımıyla ilgilidir.
Doğru cevap olan C) Petit-mal epilepsi (Absans nöbeti) durumu, Fenitoin’in tercih edilmediği durumu işaret eder.
Fenitoin’in Tercih Edilmemesinin Nedeni
Fenitoin (Difenilhidantoin), esas olarak voltaj bağımlı sodyum kanallarını bloke ederek etki gösteren bir antiepileptik ilaçtır. Bu mekanizma, yaygın nöbetlerin (Grand-Mal) ve fokal nöbetlerin başlamasını ve yayılmasını önlemede oldukça etkilidir.
Ancak: Petit-mal (Absans Nöbeti): Bu nöbetler, sodyum kanallarından ziyade, beynin talamokortikal devresindeki T-tipi kalsiyum kanallarının anormal aktivasyonundan kaynaklanır.
Fenitoin’in bu kalsiyum kanalları üzerinde anlamlı bir etkisi yoktur. Bu nedenle, Fenitoin Absans nöbetlerine karşı etkisizdir ve bazı durumlarda bu tür nöbetleri kötüleştirebilir bile.
Absans nöbetlerinin tedavisinde ilk tercih edilen ilaçlar genellikle Etosüksimid veya Valproik Asit’tir.
Diğer Seçeneklerin Değerlendirilmesi
Diğer şıklarda yer alan durumlar, Fenitoin’in klasik olarak kullanıldığı veya tercih edildiği durumlardır:
A) Trigeminus nevraljisi: Bu durumun tedavisinde asıl ilk tercih olmasa da (genellikle Karbamazepin ilk tercihtir), sodyum kanal bloke edici etkisi nedeniyle Fenitoin de bir tedavi alternatifi olarak kullanılabilir.
B) Migren: Fenitoin, migrenin önleyici tedavisinde doğrudan ilk seçenek olmamakla birlikte, migren ile birlikte epilepsinin de görüldüğü bazı durumlarda reçete edilebilir. Ancak bu, kullanım endikasyonları arasında en zayıf olanıdır.
D) Grand-mal epilepsi (Jeneralize tonik-klonik nöbet): Fenitoin, bu nöbet tipinin hem idame tedavisinde hem de acil yönetiminde (Status Epileptikus hariç) en temel ve en eski ilaçlardan biridir.
E) Status epileptikus: Fenitoin, özellikle benzodiazepinler (örneğin Diazepam veya Lorazepam) ile yapılan ilk müdahale başarısız olduğunda, ikinci basamak tedavi olarak yaygın ve etkili bir şekilde kullanılır.