Aşağıdaki kemiklerden hangisi yetişkinlerde kırmızı kemik iliği içermez?
A) Ulna
B) Sternum
C) Costa
D) Vertebra
E) Scapula
(Cevap A)
Doğru — A) Ulna.
Kısa açıklama:
Yetişkinde kırmızı (hematopoetik) kemik iliği aksiyel iskelette (vertebralar, pelvis/iliak krest, sternum, kaburgalar — costa) ve proksimal humerus/femur gibi proksimal uzun kemik uçlarında toplanır.
Scapula gibi yassı/plate kemikler de erişkinde hâlâ kırmızı iliğe sahip olabilir.
Ulna ise uzun kemik olup diafizleri büyük ölçüde sarı (yağlı) iliğe sahiptir; bu nedenle erişkinde kırmızı iliği barındırmaz — sınavda doğru şık budur.
Klinik notlar (pratik):
- Kemik iliği biyopsi/aspirasyon için tercih edilen sahalar: posterior superior iliac crest (erişkin), sternum nadiren tercih edilir. Ulna diafizi biyopsi için kullanılmaz.
- Metastaz/lenfoma dağılımı: Tümörler sıklıkla kırmızı iliğin yoğun olduğu bölgelere yerleşir → vertebra, pelvis, kaburga, sternum.
- Marrow reconversion: Kronik anemi, sigara, hipoksi vb. durumlarda sarı → kırmızı dönüş olabilir; bu uzun kemiklerde de kırmızı iliğin yeniden görünmesine yol açar.
- Görüntüleme: MR T1’de kırmızı ilik sarıya göre daha düşük sinyal verir; rekonstrüksiyon veya infiltrasyon ayırımı önemlidir.