Hangi eklemde eklem yüzlerini fibröz kıkırdak örter?
A) Art. costotransversa
B) Art. sternocostalis
C) Art. temporomandibularis
D) Art. sacroiliaca
E) Art. manubriosternalis
(Cevap C)
Doğru cevap: C) Art. temporomandibularis (TMJ).
Kısa gerekçe:
Art. temporomandibularis eklem yüzleri ve ara diski lifli (fibröz) kıkırdak ile örtülüdür. Bu, eklemin çiğneme sırasında uygulanan yüksek kesme ve bası kuvvetlerine karşı dayanmasını sağlar; TMJ’teki artiküler disk de fibro-kıkırdak yapısındadır.
- Diğer seçenekler:
- A (art. costotransversa): sinovyal düzlem eklemidir; yüzeyler çoğunlukla hiyalin kıkırdakla örtülüdür.
- B (art. sternocostalis): 1. kostosternal kondroz hariç, genelde sinovyal; yüzeyler hiyalin kıkırdak gösterir.
- D (art. sacroiliaca): kompleks bir eklem olup yüzeylerinde hem hiyalin hem de fibröz elemanlar bulunur (karışık yapı), ancak klasik “yüzeyi fibröz kıkırdakla örtülü” tanımı TMJ için tipiktir.
- E (art. manubriosternalis): ikinci derece kartilajlı (symphysis) bir birleşimdir — ortadaki fibrocartilaginöz disk vardır ama eklem yüzeyleri genelde hiyalin kıkırdakla kaplıdır.
Klinik not (kısa):
- TMJ’in fibro-kıkırdak örtüsü ve disk disfonksiyonu internal derangement, disk desplazmanı veya dejeneratif değişikliklerle (osteoartrit benzeri) ilişkili olabilir; fibrokıkırdak, rejenerasyon ve yük taşıma özellikleri ile farklı patofizyoloji yaratır.
- Histolojik fark: Fibrokıkırdak yoğun Tip I kollajen, hiyalin ise ağırlıklı Tip II kollajen içerir — bu fark onarım kapasitesi ve mekanik davranışta önem taşır.