İzole Splenik Ven Trombozu (İSVT)
Tanım
- Splenik venin pankreas kuyruk bölgesinden geçerken pankreas patolojileri (özellikle kronik pankreatit, pankreas psödokisti veya pankreas ca.) nedeniyle tromboze olmasıdır.
- Portal ve mezenterik venler sağlamdır; sadece splenik ven tutulur.
Patofizyoloji
- Splenik ven tromboze olduğunda dalaktan gelen venöz kan hepatik porta değil, kısa gastrik venler üzerinden fundus venlerine yönelir.
- Bu da izole fundal varisler ile karakterize sol taraflı portal hipertansiyon (LSPH) oluşturur.
- Genel portal hipertansiyon tablosundan farklıdır çünkü:
- Portal basınç ve hepatik fonksiyonlar normaldir.
- Özofagus varisi tipik olarak olmaz; varisler fundusta izoledir.
Klinik
- Çoğu asemptomatik olabilir.
- En önemli bulgu: Üst GIS kanaması (hematemez, melena) → fundal varis rüptürü ile.
- Splenomegali sık görülür.
- Asit genelde yoktur (çünkü genel portal hipertansiyon yoktur).
Tanı
- Endoskopi: İzole fundal varisler.
- Splenik ven görüntüleme: Doppler USG, BT/MR anjiyo, splenoportografi.
- Karaciğer fonksiyon testleri genelde normaldir.
Tedavi
- Semptomatik (varis kanaması olan) hastada:
- Splenektomi → hem splenomegaliyi ortadan kaldırır, hem de fundal varisleri ortadan kaldırır.
- Asimptomatik olgularda tartışmalı; genelde konservatif yaklaşılır.
- Endoskopik tedaviler (skleroterapi, band ligasyonu) teknik olarak fundal varislerde daha zor ve nüks oranı yüksektir.
Ayırıcı Noktalar
| Özellik | Genel Portal Hipertansiyon | Sol Taraflı Portal Hipertansiyon (İSVT) |
|---|---|---|
| Etken | Siroz, portal ven trombozu | Splenik ven trombozu (pankreas patolojileri) |
| Splenomegali | Var | Var |
| Varis | Özofagus + fundus | İzole fundus varisi** |
| Asit | Sık | Nadir |
| Karaciğer fonksiyonları | Bozulmuş olabilir | Normal |
| Tedavi | Portal basıncı düşürmeye yönelik (TIPS vb.) | Splenektomi |
Klinik ipucu
- İzole fundal varis + splenomegali + normal karaciğer fonksiyon testleri = Splenik ven trombozu düşünülmeli.
