Ayak Eklemleri

1. Üst Ayak Bileği Eklemi (Articulatio talocruralis)

• Tipi: Ginglymus (menteşe tipi sinovyal eklem)
• Oluşturan yapılar:
  • Tibia + fibula (malleoller ile birlikte)
  • Talus’un trochlea tali yüzeyi
• Hareketler: Dorsifleksiyon, plantar fleksiyon
• Destek:
  • Medial (deltoid) bağ: Çok güçlü, aşırı eversiyonu engeller.
  • Lateral bağlar: Ön talofibular, arka talofibular, kalkaneofibular → en sık yaralanan (inversiyon burkulmalarında).

2. Alt Ayak Bileği Eklemleri

Alt ayak bileği fonksiyonel olarak iki bölümden oluşur:

a) Articulatio subtalaris (Talocalcanea eklem)

• Talus ile calcaneus arasında.
• Hareket: İnversiyon ve eversiyonun önemli kısmı burada olur.

b) Articulatio talocalcaneonavicularis

• Talus başı + calcaneus + os naviculare arasında.
• Destek: Plantar kalkaneonaviküler bağ (spring ligament).
• İnversiyon/everisyonda rol oynar.

Subtalar + talocalcaneonaviküler eklem birlikte alt ayak bileği eklemi olarak çalışır.

3. Articulatio calcaneocuboidea

• Calcaneus ile os cuboideum arasında.
• Talocalcaneonavicular eklemle birlikte hareket eder.
• İkisi birlikte Chopart eklem hattını oluşturur.

4. Articulationes tarsometatarsales

• Os cuneiforme’ler ve os cuboideum ↔ metatars kemikleri tabanı.
• Klinik adı: Lisfranc eklem hattı.
• Daha çok stabilite sağlar, hareket sınırlıdır.

5. Articulationes metatarsophalangeae (MTP eklemleri)

• Metatars başları ↔ proksimal falankslar.
• Fleksiyon, ekstansiyon, abduksiyon, adduksiyon yapılır.
• Halluks valgus gibi deformitelerde en sık etkilenen eklem grubudur.

6. Articulationes interphalangeae pedis

• Falankslar arası eklemler.
• Sadece fleksiyon ve ekstansiyon hareketi yapılır.

Klinik İpuçları

• Üst ayak bileği eklemi → en sık burkulma yeri (özellikle lateral bağlar).
• Alt ayak bileği eklemi → inversiyon/everisyon hareketlerinin esas yeri.
• Chopart eklemi (transvers tarsal eklem) ve Lisfranc eklemi → amputasyon seviyeleri olarak da bilinir.
• Halluks valgus → MTP eklem patolojisi.