Temel Fonksiyon
- Sarkoplazmik retikulum (SR) Ca²⁺-ATPaz (SERCA2a) inhibitörüdür.
- Dinlenme sırasında: Fosfolamban SERCA’yı inhibe ederek Ca²⁺’un SR’ye geri alımını yavaşlatır → diastolik dolum yavaşlar.
- Adrenerjik stimülasyon (β1-adrenerjik) → Fosfolamban fosforile olur → SERCA inhibisyonu kalkar → Ca²⁺ geri alımı hızlanır, diastolik dolum artar ve sistolik kontraksiyon gücü artar (pozitif inotropik etki).
Klinik / Patolojik İlgiler
- Mutasyonlar → Genetik dilate kardiyomiyopati (özellikle R14del mutasyonu)
- Kalp yetmezliği tedavisi → Fosfolamban hedefli gen terapileri araştırılıyor (SERCA aktivitesini artırmak için)
- “SERCA inhibitörü → Ca²⁺ geri alımını yavaşlatır”
- “Fosforile olduğunda (β-adrenerjik stimülasyon) → inhibisyon kalkar → kontraksiyon artar”
- “Mutasyon → dilate kardiyomiyopati riski”
Kalp kasında sarkoplazmik-endoplazmik retikulum kalsiyum ATPaz (SERCA) ile ilişkili bulunan, sempatik aktivite durumunda fosforillenerek kalsiyumun sarkoplazmik retikuluma pompalanmasını ve dolayısıyla kalbin gevşemesini hızlandıran protein aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ryanodin reseptörü
B) L-tipi kalsiyum kanalı
C) Fosfolamban************
D) Dihidropiridin reseptörü
E) Kalsekestrin
FOSFOLAMBAN: Kalpte ve bazı düzkaslarda bulunan çok önemli bir düzenleyici proteindir. Kalpte dinlenim durumunda SERCA aktivitesini azaltıcı etki gösterir.
Sempatik aktivite ya da egzersiz durumunda fosforillenerek inaktive edilir. Bu SERCA aktivitesini arttırarak sarkoplazmik retikuluma kalsiyum pompalanmasını hızlandırır,
sonuçta bu da kalbin gevşeme hızında ve sistol süresinde kısalmaya neden olur.
Cevap: C