GLUT2 Eksikliği (Fanconi-Bickel Sendromu)

Tanım

  • GLUT2 taşıyıcı proteininin (glukoz taşıyıcı 2) genetik mutasyon sonucu eksikliği veya fonksiyon kaybı ile ortaya çıkan nadir bir glikoz taşıma bozukluğu.
  • Karakteristik olarak karaciğer ve böbrek glikojen birikimi, proksimal renal tübüler disfonksiyon ve hipoglisemi ile seyreder.

Genetik

  • Otozomal resesif geçişlidir.
  • SLC2A2 genindeki mutasyonlar sorumludur.

Patofizyoloji

  • GLUT2, karaciğer, pankreas β hücreleri, böbrek tubulusları ve ince bağırsakta glukoz taşınmasında görevli.
  • Eksikliğinde glukoz hücre içine ve dışına doğru yeterince taşınamaz, karaciğer ve böbrekte glikojen birikimi olur.
  • Proksimal renal tübüler disfonksiyon gelişir (Fanconi sendromu).

Klinik Bulgular

  • İlerleyici büyüme geriliği
  • Hepatomegali (karaciğerde glikojen birikimi nedeniyle)
  • Proksimal renal tübüler sendrom (hipofosfatemi, aminoasidüri, glukozüri, bikarbonat kaybı → metabolik asidoz)
  • Postprandiyal hiperglisemi, açlık hipoglisemisi
  • Polidipsi, poliüri

Laboratuvar Bulguları

ParametreBulgular
Kan glukozuAçlık hipoglisemisi, postprandiyal hiperglisemi
Karaciğer enzimleriGenellikle normal
Böbrek fonksiyon testleriProksimal tubuler kayıp (fosfat, aminoasit, bikarbonat kaybı)
İdrarGlukozüri, aminoasidüri
Karaciğer biyopsisiGlikojen birikimi

Tanı

  • Klinik ve laboratuvar bulguları
  • Genetik test ile SLC2A2 mutasyonunun tespiti

Tedavi

  • Diyetle sık ve küçük öğünlerle karbonhidrat verilmesi (fruktoz ve galaktozdan kaçınılması)
  • Fosfat ve vitamin D takviyesi (renal kayıplar için)
  • Asidoz varsa alkali tedavisi
  • Hipoglisemik atakların önlenmesi

Prognoz

  • Düzenli tedavi ile büyüme ve gelişme izlenebilir
  • Uzun dönemde böbrek fonksiyonları dikkatle takip edilmeli

Özet

  • GLUT2 taşıyıcı eksikliği → Fanconi-Bickel sendromu
  • Hepatomegali + büyüme geriliği + proksimal renal tübüler sendrom + hipoglisemi
  • Otozomal resesif geçiş
  • Tedavi: Diyet düzenlemesi + destek tedavisi

Vaka Sorusu

1,5 yaşında erkek çocuk, büyüme geriliği, hepatomegali, sık idrara çıkma ve kemik ağrıları şikayetiyle getiriliyor. Fizik muayenede karaciğer büyümesi saptanıyor. Laboratuvar sonuçları:

  • Açlıkta hipoglisemi, postprandiyal hiperglisemi
  • İdrarda glukozüri ve aminoasidüri
  • Serum fosfat düşük, metabolik asidoz mevcut
  • Karaciğer enzimleri normal
    Hangi tanı en olasıdır?

A) Fanconi-Bickel Sendromu
B) Glikojen depo hastalığı Tip 1
C) Renal tübüler asidoz
D) Hipofosfatemik rikets
E) Konjenital hipotiroidi

Cevap: A) Fanconi-Bickel Sendromu

Açıklama: Hepatomegali, renal tübüler disfonksiyon (glukozüri, aminoasidüri), açlık hipoglisemisi ve postprandiyal hiperglisemi ile karakterize, GLUT2 eksikliğine bağlı Fanconi-Bickel Sendromu en olası tanıdır.

Ayırıcı Tanı Tablosu

ÖzelliklerFanconi-Bickel SendromuGlikojen Depo Hastalığı Tip 1Renal Tübüler AsidozHipofosfatemik Rikets
GenetikOtozomal resesifOtozomal resesifÇeşitli tipler (çoğunlukla otozomal resesif)X’e bağlı dominant
HepatomegaliVarVarYokYok
Kan glukozuAçlık hipoglisemi, postprandiyal hiperglisemiHipoglisemiNormalNormal
İdrar bulgularıGlukozüri, aminoasidüriNormalAsidoz, bikarbonat kaybıNormal
Metabolik AsidozVarYokVarYok
TedaviDiyet + destek tedavisiDiyet + destek tedavisiAlkali tedaviFosfat + aktif D vitamini