Akrosiyanoz, el, ayak, burun ve kulak gibi distal ekstremitelerde kalıcı, simetrik, ağrısız morumsu-siyanotik renk değişikliğidir. Soğukta artar, ancak ısıtıldığında düzelmez ve sıklıkla kadınlarda, ince yapılı bireylerde ve psikolojik stresle ilişkili olarak görülür.

Akrosiyanozun Ayırıcı Tanısı

DurumAyırıcı Özellikler
Raynaud fenomeniAtaktır, tripazik (beyaz → mor → kırmızı), ağrılı, ısıtıldığında düzelir, ataklar arasında normal renk.
Periferik arter hastalığı (PAD)Ağrılı, nabızlar azalmış, yürümekle artan ağrı (klodikasyon), kuru cilt, ülser olabilir. Genelde asimetrik.
Periferik venöz konjesyonSiyanotik, ödemli, ağır bacaklar, varisler olabilir. Genellikle ağrı ve şişlik olur.
Santral siyanozDudak, dil ve mukozalarda da siyanoz vardır. Oksijen satürasyonu düşüktür. Parmaklarda çomaklaşma olabilir.
Dijital iskemi (embolizm)Ani, tek taraflı, şiddetli ağrı, nabız alınmaz, parmakta solukluk, soğukluk.
EritromelaljiKızarıklık, yanma hissi, ısı ile artar, soğukla azalır – akrosiyanozun tersidir.
Paraneoplastik sendromlarAkrosiyanoz benzeri, bazen ağrılı, dirençli olabilir. Özellikle yaşlı ve sigara içenlerde.
Hiperkoagülabilite/Antifosfolipid sendromuLivedo retikülaris, dijital iskemiler, tromboz hikayesi olabilir.
Dismorfik nedenler (örn. anoreksiya nervoza)Çok zayıf bireylerde ekstremitelerde kalıcı morarma.
MethemoglobinemiSantral siyanozla birlikte “çikolata rengi” kan, dispne. Pulse oksimetre uyumsuz değer gösterir.

Akrosiyanozun Klinik Özellikleri

  • Sıklıkla genç, zayıf kadınlarda görülür.
  • Soğukta belirginleşir, ısıtılınca geçmez.
  • Ağrı yoktur.
  • Terleme artabilir.
  • Nabızlar normaldir.
  • Simetriktir.

Tanı İçin Değerlendirme

  • Fizik muayene: Nabızlar, renk değişikliği, ülser var mı?
  • Oksijen satürasyonu: Santral siyanoz ayırımı için.
  • Arteriyel Doppler: PAD ya da emboli şüphesi varsa.
  • Otoimmün panel: Raynaud ya da vaskülit şüphesi varsa.
  • Kan gazı, methemoglobin: Santral siyanoz/hemoglobinopati şüphesi.
  • EKG/eko: Kardiyak nedenli siyanoz için.

Özetle Ayırıcı Tanıda Önemli Sinyaller:

SinyalNe düşündürür?
Ağrılı, asimetrik siyanozIskemi (embolizm, vaskülit, PAD)
Mukozal siyanozSantral siyanoz
Soğukla birlikte gelip geçen atakRaynaud fenomeni
Yanıcı ağrı, kızarıklık, sıcakla kötüleşmeEritromelalji
Genç kadın, kronik, ağrısız, simetrikAkrosiyanoz