Metastatik Beyin Tümörleri
- Santral sinir sistemi (SSS) tümörlerinin %10–20’sini oluştururlar.
- Erişkinlerde primer beyin tümörlerinden daha sık görülür.
- Multipl (çok sayıda) lezyon varlığı → metastaz lehine güçlü bulgudur.
Sık Görülen Primer Kaynaklar:
| Organ | Not |
|---|---|
| Akciğer | En sık kaynak (özellikle küçük hücreli ve adenokarsinom) |
| Meme | Kadınlarda en sık ikinci kaynak |
| Melanom | Metastaz potansiyeli yüksek, kanama eğilimi fazla |
| Renal hücreli karsinom | Hipervasküler olabilir |
| Kolorektal karsinom | Daha nadirdir |
Yerleşim:
- Serebral hemisferler (özellikle gri-beyaz cevher bileşkesi)
- Serebellum
- Beyin sapı (daha nadir)
- Multipl odaklar sıklıkla bu bölgelerde lokalizedir.
Patolojik Özellikler:
- Genellikle iyi sınırlıdır, çevre beyin dokusundan ayrılır.
- Sıklıkla ödem ile çevrilidir (parankimal ödem → basınç belirtileri).
- Hemorajik özellik gösterebilir (özellikle melanoma, koriyokarsinom, renal hücreli karsinomda).
Tanı Yöntemleri:
- BT (kontrastlı): Hızlı değerlendirme, ödem ve kitle etkisi gösterir.
- MR (kontrastlı): Daha hassas, multipl lezyonların ve çevresel ödemin belirlenmesinde daha üstündür.
Klinik İpuçları:
- Yeni başlayan epileptik nöbetler erişkinde → beyin metastazı akla gelmeli
- Baş ağrısı, kişilik değişiklikleri, kusma, fokal nörolojik defisitler sık semptomlardır
- Kısa sürede hızlı klinik kötüleşme olabilir (ödem ve kitle etkisiyle)
Tedavi Seçenekleri:
- Steroidler (dexametazon) → ödemi azaltır
- Cerrahi (tek lezyon varsa ve uygunsa)
- Radyoterapi:
- WBRT (total beyin ışınlaması)
- SRS (stereotaktik radyocerrahi)
- Kemoterapi / hedefe yönelik tedavi: Primer tümöre göre planlanır