Aşağıdakilerden hangisi vokal ve motor tiklerle seyreden bir hastada bu duruma eşlik edebilecek en olası psikiyatrik hastalık aşağıdakilerden hangisidir?
A) Obsesif-kompulsif bozukluk
B) Yapay bozukluk
C) Beden dismorfik bozukluğu
D) Wernicke sendromu
E) Somatizasyon
Vokal ve motor tiklerle seyreden bir hastada bu duruma eşlik edebilecek en olası psikiyatrik hastalık A) Obsesif-kompulsif bozukluk‘tur.
Tourette Sendromu ve Eşlik Eden Psikiyatrik Hastalıklar
Vokal ve motor tikler, genellikle Tourette Sendromu‘nun temel belirtileridir. Tourette Sendromu (TS), sadece tiklerle sınırlı olmayan, sıklıkla eşlik eden başka psikiyatrik ve nörogelişimsel bozuklukların da görüldüğü karmaşık bir durumdur. Bu eşlik eden (komorbid) durumlar, hastaların yaşam kalitesini tiklerden bile daha fazla etkileyebilir.
En sık eşlik eden psikiyatrik hastalıklardan biri Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB)‘tur.
Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB): Tourette sendromlu hastaların önemli bir kısmında (%50’den fazlasında) OKB belirtileri veya tam teşekküllü OKB görülür. Bu durum, tekrarlayıcı, istenmeyen düşünceler (obsesyonlar) ve bu düşüncelerin neden olduğu kaygıyı gidermek için yapılan tekrarlayıcı davranışlar (kompulsiyonlar) ile karakterizedir. Tourette sendromu ile ilişkili OKB’de, kompulsiyonlar genellikle simetri, sayma, dokunma, eşyaları belirli bir düzene koyma veya tekrarlama gibi tik benzeri özellikler taşıyabilir.
Diğer Seçenekler Neden Daha Az Olası?
B) Yapay bozukluk (Factitious disorder): Bireyin hasta rolü üstlenmek veya semptomları kasıtlı olarak üretmek/taklit etmekle meşgul olduğu bir psikiyatrik bozukluktur. Tikler genellikle istemsiz hareketlerdir ve bu durumla ilişkilendirilmez.
C) Beden dismorfik bozukluğu (Body dysmorphic disorder): Kişinin, başkaları tarafından fark edilmeyen veya çok az fark edilen fiziksel bir kusuruna aşırı derecede odaklandığı ve bu konuda yoğun kaygı yaşadığı bir durumdur. Tiklerle doğrudan bir ilişkisi yoktur.
D) Wernicke sendromu: Tiamin (B1 vitamini) eksikliğine bağlı gelişen nörolojik bir acil durumdur. Ataksi (denge kaybı), oftalmopleji (göz kası felci) ve konfüzyon (zihin karışıklığı) ile karakterizedir. Tiklerle ilişkili değildir.
E) Somatizasyon (Artık somatik semptom bozukluğu kategorisinde incelenir): Fiziksel semptomların belirgin olduğu ancak tıbbi bir nedenin bulunamadığı veya semptomların şiddetinin tıbbi durumla orantısız olduğu bir bozukluktur. Tikler nörolojik kökenlidir ve somatizasyon bozukluğunun tipik bir belirtisi değildir.
Bu nedenle, Tourette sendromunda görülen vokal ve motor tiklere en sık eşlik eden psikiyatrik hastalık Obsesif-Kompulsif Bozukluk‘tur.
Doğru cevap: A) Obsesif-kompulsif bozukluk
Soru açıklaması: Vokal ve motor tikler birlikte olduğunda akla gelen başlıca nöropsikiyatrik bozukluk: Tourette Sendromu’dur.
Bu bozukluğun psikiyatrik komorbiditesi (eşlik eden hastalıkları) sıklıkla:
- ✅ Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB)
- ✅ Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olarak görülür.
Diğer şıklar neden yanlış?
B) Yapay bozukluk: Bilinçli olarak hastalık belirtilerinin taklit edilmesiyle karakterizedir, tiklerle ilişkili değildir.
C) Beden dismorfik bozukluğu: Görünümle ilgili saplantılar olur, tiklerle ilgisi yoktur.
D) Wernicke sendromu: Tiamin eksikliğine bağlı, konfüzyon, ataksi ve oftalmopleji ile seyreder. Tiklerle ilişkili değildir.
E) Somatizasyon: Çok sayıda fiziksel belirti olur, tik bozukluklarıyla doğrudan ilişkili değildir.
Sonuç:
Tik bozukluklarına en sık eşlik eden psikiyatrik durum:
- Obsesif-kompulsif bozukluk
Vokal ve motor tiklerle seyreden bir hastada en olası eşlik eden psikiyatrik hastalık Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB)’dur.
Açıklama:
- A) Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) → Doğru cevap. Tik bozuklukları (özellikle Tourette sendromu) sıklıkla OKB ile birlikte görülür. Tikler ve OKB arasında nörobiyolojik ve genetik bir ilişki olduğu düşünülmektedir. OKB belirtileri (tekrarlayan düşünceler ve ritüeller) bu hastalarda sıkça gözlenir.
- B) Yapay bozukluk → Bilinçli olarak semptom üretme durumudur, tiklerle doğrudan ilişkisi yoktur.
- C) Beden dismorfik bozukluğu → Vücut algısıyla ilgili bir bozukluktur, tiklerle bağlantılı değildir.
- D) Wernicke sendromu → Tiamin eksikliğine bağlı nörolojik bir durumdur, psikiyatrik eşlik etmez.
- E) Somatizasyon → Fiziksel semptomlarla karakterizedir, tik bozukluklarıyla özel bir ilişkisi yoktur.
Tik bozukluklarında en sık eşlik eden psikiyatrik durum OKB’dir.
Doğru cevap: A) Obsesif-kompulsif bozukluk