Kanser invazyonunda plazminojeni plazmine çevirerek etki eden mediyatör aşağıdakilerden hangisidir?
A) E-kaderin
B) İntegrin
C) Ürokinaz
D) Fibronektin
E) P- kaderin
C) Ürokinaz
Açıklama:
Kanser invazyonu ve metastaz sürecinde plazminojenin plazmine dönüşümü, tümör hücrelerinin çevre dokuyu invaze etmesi ve bazal membranı yıkması için kritik öneme sahiptir. Bu dönüşümü sağlayan en önemli mediyatörlerden biri ürokinaz tip plazminojen aktivatörüdür (uPA).
Ürokinazın (uPA) Rolü:
Plazminojeni aktif enzim olan plazmine çevirir.
Plazmin, matriks metalloproteinazları (MMP’ler) aktive eder ve ekstraselüler matriks (ECM) yıkımını sağlar.
Tümör hücrelerinin invazyonu, anjiyogenez ve metastaz için gereklidir.
Diğer Seçeneklerin Değerlendirilmesi:
A) E-kaderin & E) P-kaderin: Hücre-hücre adezyon molekülleridir, invazyonu engelleyici rol oynar (tümörlerde E-kaderin kaybı invazyonu artırır).
- B-İntegrin:
- Hücre-matriks adezyonunda görev alır, invazyonu modüle eder ancak plazmin aktivasyonunda doğrudan rol oynamaz.
- D) Fibronektin:
- Ekstraselüler matriks proteinidir, hücre tutunmasını sağlar, plazminojen aktivasyonu ile ilişkisi yoktur.
Sonuç:
C) Ürokinaz, plazminojeni plazmine çevirerek kanser invazyonunu kolaylaştıran temel mediyatördür.
Ek Not:
- uPA ve reseptörü (uPAR) bazı kanserlerde kötü prognoz ile ilişkilidir.
- Plazmin ayrıca fibrinolizde de rol oynar.