Riketsiyal Hastalıkların Karşılaştırma Tablosu

yazar
ÖzellikAkdeniz Benekli Ateşi (Rickettsia conorii)Rocky Mountain Spotted Fever (R. rickettsii)Epidemik Tifüs (R. prowazekii)Endemik Tifüs (R. typhi)Scrub Tifüsü (Orientia tsutsugamushi)
Bulaş yoluKene (köpek kenesi)Kene (Dermacentor)Bit (Pediculus humanus)Pire (fare piresi)Trombikülid akarı (larva, “chigger”)
CoğrafyaAkdeniz ülkeleri (Türkiye dahil)ABD’nin güneydoğusuAfrika, Güney Amerika, savaş alanlarıTropikal-sıcak bölgelerGüneydoğu Asya, Japonya, Avustralya
Klinik triadAteş, döküntü, eskarAteş, döküntü, baş ağrısıAteş, döküntü, deliryumAteş, baş ağrısı, döküntüAteş, eskar, döküntü
Eskar (nekrotik leke)✅ (tipik bulgu)❌ Genellikle yok❌❌✅ (patognomonik olabilir)
Döküntü başlangıç yeriGövde/ekstremiteBilek/ayak → gövdeye yayılırGövdeden başlarGövdeden başlarGövdeden başlar
Palmoplantar tutulumSıklıkla olurTipikNadirdirYokOlabilir
TedaviDoksisiklinDoksisiklinDoksisiklinDoksisiklinDoksisiklin
KomplikasyonlarARDS, hepatitSSS tutulum, ölümMyokardit, meningoensefalitHafif seyrederEnfeksiyöz komplikasyonlar

Notlar:

  • Tüm riketsiyal enfeksiyonlarda erken başlanan doksisiklin, hastalığın şiddetini ve ölüm oranını dramatik şekilde azaltır.
  • Gebelikte: Risk–fayda analizi yapılmalı, alternatif olarak azitromisin düşünülebilir.
  • Eskar özellikle R. conorii ve O. tsutsugamushi enfeksiyonlarında tanıda yol göstericidir.