Bir genç erkek hastanın klinik tablosu, özellikle tüm kolonda yaygın adenomatöz polipler (kanlı ishale neden olan) ve santral sinir sistemi tümörü olan glioblastomun birlikte saptanması ile karekterize ise, Turcot Sendromu tanısını düşünülmelidir.

Yirmi dört yaşındaki erkek hasta kanlı ishal şikayetiyle başvuruyor. Öyküsünden son 1 yıldır ara ara şiddetli baş ağrısının olduğu ve 2 defa bayıldığı öğreniliyor. Kolonoskopide tüm kolonda çok sayıda irili ufaklı polipler tespit ediliyor. Poliplerin histolojik tipi adenomatöz olarak bulunuyor. Kraniyal bilgisayarlı tomografisinde glioblastom saptanıyor. Bu hasta için en olası tanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gardner sendromu

B) Juvenil polipozis sendromu

C) Cronkhite-Canada sendromu

D) Turcot sendromu

E) Peutz-Jeghers sendromu

Doğru Cevap D

Bu genç erkek hastanın klinik tablosu, özellikle tüm kolonda yaygın adenomatöz polipler (kanlı ishale neden olan) ve santral sinir sistemi tümörü olan glioblastomun birlikte saptanması, Turcot Sendromu tanısını düşündürmektedir.

Turcot Sendromu Nedir?

Turcot Sendromu, otozomal dominant geçişli, nadir görülen kalıtsal bir hastalıktır. İki ana bileşenle karakterizedir:

1. Gastrointestinal Polipler: Genellikle kolorektal bölgede çok sayıda adenomatöz polip gelişimi. Bu poliplerin malign (kanserli) transformasyon riski çok yüksektir. Hastanın “tüm kolonda çok sayıda irili ufaklı polipler” ve “histolojik tipi adenomatöz” bulguları bu tanıma uymaktadır.
2. Santral Sinir Sistemi (SSS) Tümörleri: En sık görülen SSS tümörleri glioblastom (medulloblastomdan sonra ikinci sırada) ve daha az sıklıkla medulloblastomdur. Hastanın “kraniyal bilgisayarlı tomografisinde glioblastom saptanması” bu sendromun tipik bir bulgusudur. Genç yaşta ortaya çıkan şiddetli baş ağrıları ve bayılma atakları, SSS tümörünün belirtileri olabilir.

Genetik Temel:

Turcot Sendromu genellikle iki genetik mutasyonla ilişkilidir ve bu mutasyonlara göre iki ana tipi vardır:

• APC geni mutasyonları: Bu mutasyonlar, Familial Adenomatöz Polipozis (FAP) sendromunda da görülür. APC genindeki mutasyonlar, özellikle FAP ile ilişkili Turcot Sendromu’na yol açar ve bu durumda genellikle glioblastom gelişimi daha olasıdır.
• MLH1 veya PMS2 gibi DNA yanlış eşleşme tamir genlerindeki mutasyonlar: Bu mutasyonlar, Lynch Sendromu (Herediter Non-Polipozis Kolorektal Kanser – HNPCC) ile ilişkilidir. Bu genlerdeki mutasyonlar ise genellikle Lynch Sendromu ile ilişkili Turcot Sendromu’na yol açar ve bu durumda SSS tümörü olarak medulloblastom gelişimi daha yaygındır.

Hastanın glioblastom tanısı alması, APC geni mutasyonu ve dolayısıyla FAP ile ilişkili Turcot Sendromu alt tipini daha olası kılmaktadır.

Diğer Seçenekler

A) Gardner Sendromu: Bu da bir APC geni mutasyonu ile ilişkilidir ve multiple kolorektal adenomatöz poliplerle karakterizedir. Ancak Gardner Sendromu’nda tipik olarak SSS tümörleri yerine ekstrakolonik bulgular (örn. desmoid tümörler, osteomlar (özellikle mandibulada), epidermal kistler, diş anomalileri) görülür. Glioblastom, Gardner Sendromu’nun klasik bir bileşeni değildir.

B) Juvenil Polipozis Sendromu: Bu sendrom, hamartomatöz tipte poliplerle karakterizedir (adenomatöz değil) ve SSS tümörleriyle tipik bir ilişkisi yoktur.

C) Cronkhite-Canada Sendromu: Gastrointestinal sistemde (mide, ince bağırsak, kolon) dağınık hamartomatöz poliplerle birlikte, tırnak distrofisi, saç dökülmesi (alopesi) ve hiperpigmentasyon gibi ekstraintestinal bulguların görüldüğü nadir, non-herediter bir sendromdur. SSS tümörleriyle ilişkili değildir ve poliplerin tipi farklıdır.

E) Peutz-Jeghers Sendromu: Otozomal dominant geçişli bir sendromdur ve gastrointestinal sistemde (özellikle ince bağırsakta) hamartomatöz polipler (adenomatöz değil) ile karakterizedir. Ayrıca mukokutanöz pigmentasyonlar (dudaklar, ağız içi, burun delikleri, parmaklar) tipiktir. SSS tümörleriyle direkt bir ilişkisi yoktur.

GENETİK POLİPOZİS SENDROMLARI

Bu nedenle, hastanın hem yaygın adenomatöz polipler hem de glioblastom varlığı, en güçlü şekilde Turcot Sendromu’nu işaret etmektedir.

Vaka Özeti:

• Genç yaşta (24 yaş) erkek hasta
• Kanlı ishal (bağırsak polipleriyle uyumlu)
• Kolonoskopide adenomatöz polipler → premalign özelliktedir
• Kraniyal BT’de glioblastom → santral sinir sistemi tümörü
• Geçmişte baş ağrısı ve senkop → nörolojik semptomlarla uyumlu

Doğru Tanı: D) Turcot Sendromu

————————-

Polipozis Sendromları Karşılaştırma Tablosu

Turcot Sendromu Tipleri:

1. APC mutasyonu (FAP ile ilişkili) → Medulloblastom
2. MMR geni mutasyonu (Lynch sendromu ile ilişkili) → Glioblastom (vaka bunu düşündürüyor)

Özet:

• Adenomatöz polip + genç yaşta beyin tümörü (özellikle glioblastom) → Turcot sendromu düşündürmelidir.
• Diğer seçenekler, beyin tümörü ile ilişkilendirilmez.

—————————-

Soru:

22 yaşında bir kadın hastada rektal kanama nedeniyle yapılan kolonoskopide, tüm kolonda yüzlerce adenomatöz polip saptanıyor. Hastanın 12 yaşındaki kardeşinde de benzer tanı mevcut. Hastanın yakın zamanda baş ağrısı ve denge bozukluğu şikayetleriyle yapılan kraniyal MR’ında medulloblastom saptanıyor. Bu hasta için en olası tanı nedir?

A) Peutz-Jeghers sendromu
B) Gardner sendromu
C) Turcot sendromu
D) Lynch sendromu
E) Juvenil polipozis sendromu

Doğru Cevap: C) Turcot sendromu

Açıklama:

• Kolonda adenomatöz polipler → FAP zemininde olabilir.
• Medulloblastom → SSS tümörü → Turcot sendromu ile ilişkilidir.
• Turcot sendromu:
  • APC mutasyonu → medulloblastom
  • MMR mutasyonu → glioblastom

Hatırlatma: