AFIP Sınıflaması – Risk Tablosu
Aşağıdaki tablo, mide (gastrik), ince bağırsak, kolon-rektum ve özofagus gibi yerleşim yerlerine göre tümör boyutu ve mitotik aktiviteye göre malignite riskini belirtir.
1. Gastrik (Mide) GİST’ler için AFIP Sınıflaması
| Tümör Boyutu | Mitotik Sayı (/50 HPF) | Risk |
| ≤2 cm | ≤5 | Çok düşük |
| >2–5 cm | ≤5 | Düşük |
| >5–10 cm | ≤5 | Orta |
| >10 cm | ≤5 | Yüksek |
| ≤2 cm | >5 | Orta |
| >2–5 cm | >5 | Orta |
| >5–10 cm | >5 | Yüksek |
| >10 cm | >5 | Yüksek |
2. İnce Bağırsak (Jejunum–İleum) GİST’ler için AFIP Sınıflaması
| Tümör Boyutu | Mitotik Sayı (/50 HPF) | Risk |
| ≤2 cm | ≤5 | Düşük |
| >2–5 cm | ≤5 | Düşük |
| >5–10 cm | ≤5 | Orta |
| >10 cm | ≤5 | Yüksek |
| ≤2 cm | >5 | Yüksek |
| >2–5 cm | >5 | Yüksek |
| >5–10 cm | >5 | Yüksek |
| >10 cm | >5 | Yüksek |
Not: İnce bağırsak GİST’leri, mideye göre aynı boyut ve mitoz oranında bile daha kötü prognoz gösterme eğilimindedir.
3. Rektal GİST’ler için AFIP Sınıflaması (genel olarak daha agresif)
| Tümör Boyutu | Mitotik Sayı (/50 HPF) | Risk |
| ≤2 cm | ≤5 | Orta |
| >2–5 cm | ≤5 | Orta |
| >5–10 cm | ≤5 | Yüksek |
| >10 cm | ≤5 | Yüksek |
| Her boyut | >5 | Yüksek |
AFIP Sınıflamasının Avantajları
Tümör lokalizasyonunu dahil etmesiyle NIH (Fletcher) sınıflamasına göre daha ayrıntılıdır.
Hastaların adjuvan tedavi (örneğin imatinib) gerekliliğini belirlemede yol göstericidir.
Klinik kararlarda daha güvenilir risk tayini sağlar.
Örnek Vaka Değerlendirmesi
Hasta Bilgisi:
- Yaş: 58
- Semptom: Karın ağrısı, kilo kaybı
- Tümör Lokalizasyonu: Jejunum (ince bağırsak)
- Tümör Boyutu: 7 cm
- Mitotik İndeks: 12 mitoz / 50 HPF
- Rüptür: Yok
- Metastaz: Yok
Değerlendirme (AFIP’ye göre):
- Yerleşim yeri: İnce bağırsak
- Boyut: 5–10 cm
- Mitotik indeks: >5
→ Risk seviyesi: Yüksek risk
Klinik Yaklaşım:
- Cerrahi: Tam rezeksiyon önerilir
- Adjuvan tedavi: İmatinib (Gleevec) adjuvan tedaviye başlanması önerilir (en az 3 yıl)
- Takip: Yakın radyolojik ve klinik izlem (3-6 ayda bir)
Tümör yerleşimi, boyutu ve mitotik aktivitesi dikkate alındığında;
Hastanın nüks ve metastaz riski sınıflanabilir;
Uygun cerrahi ve adjuvan tedavi kararları verilebilir.