Akut ve geçirilmiş Epstein-Barr virüs infeksiyonlarını ayırt etmede kullanılabilecek Epstein-Barr virüs belirteçleri aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?
A) Viral kapsid antijen-lgM – Viral kapsid antijen-lgG
B) Epstein-Barr nükleer antijen-lgG – Viral kapsid antijen- lgG
C) Viral kapsid antijen-lgM – Erken antijen
D) Erken antijen – Viral kapsid antijen-lgG
E) Viral kapsid antijen-lgM – Epstein-Barr nükleer antijen lgG
Akut ve geçirilmiş Epstein-Barr Virüsü (EBV) enfeksiyonlarını ayırt etmek için kullanılan belirteçler, antikor yanıtının zaman içindeki değişimine dayanır. İşte bu belirteçlerin açıklaması:
Viral Kapsid Antijen (VCA)-IgM: Akut enfeksiyonun en iyi göstergesidir. Enfeksiyonun başlangıcında ortaya çıkar ve genellikle 1-3 ay içinde kaybolur. Yüksek seviyeleri, yeni veya yakın zamanda geçirilmiş bir enfeksiyonu işaret eder.
Viral Kapsid Antijen (VCA)-IgG: Hem akut hem de geçirilmiş enfeksiyonlarda bulunur. Enfeksiyonun başlangıcından kısa süre sonra yükselmeye başlar, ömür boyu pozitif kalabilir ve bağışıklığın bir göstergesidir. Tek başına VCA-IgG pozitifliği, geçmiş bir enfeksiyonu düşündürür.
Erken Antijen (EA)-D (Diffüz) Antikorlar (EA-D IgG): Akut enfeksiyon sırasında yükselir ve iyileşme döneminde kaybolur. Aktif enfeksiyonun veya yakın zamanda geçirilmiş enfeksiyonun bir göstergesi olabilir. Bazı kronik aktif EBV enfeksiyonlarında veya immün yetmezlikli kişilerde de pozitif kalabilir.
Epstein-Barr Nükleer Antijen (EBNA)-1 IgG: Genellikle enfeksiyonun başlangıcından 3-6 ay sonra ortaya çıkar ve ömür boyu pozitif kalır. Geçirilmiş veya eski bir enfeksiyonun belirtecidir. Akut enfeksiyon sırasında genellikle negatiftir.
Şimdi şıklara bakalım:
A) Viral kapsid antijen-IgM – Viral kapsid antijen-IgG: VCA-IgM akut enfeksiyonu, VCA-IgG ise hem akut hem de geçmiş enfeksiyonu gösterir. Bu ikilinin birlikte değerlendirilmesi, akut ve geçirilmiş enfeksiyon ayrımında temel rol oynar ancak tek başına yeterli değildir. VCA-IgM’in pozitif, VCA-IgG’nin de pozitif olması akut; VCA-IgM’in negatif, VCA-IgG’nin pozitif olması geçmiş enfeksiyonu düşündürür. Ancak tam ayırım için EBNA-IgG de önemlidir.
B) Epstein-Barr nükleer antijen-IgG – Viral kapsid antijen-IgG: Her ikisi de geçmiş enfeksiyonu veya bağışıklığı gösterir. Akut ve geçirilmiş enfeksiyonu ayırt etmede doğrudan yardımcı olmazlar. Akut enfeksiyonda EBNA-IgG genellikle negatiftir.
C) Viral kapsid antijen-IgM – Erken antijen: VCA-IgM ve EA-D, akut enfeksiyonun güçlü belirteçleridir. Ancak geçmiş enfeksiyonu bu ikiliyle ayırt etmek için yeterli değildir, çünkü her ikisi de zamanla kaybolabilir.
D) Erken antijen – Viral kapsid antijen-IgG: EA-D aktif enfeksiyonu, VCA-IgG ise hem aktif hem de geçmiş enfeksiyonu gösterir. Bu kombinasyon da akut ve geçirilmiş enfeksiyon ayrımında tek başına yeterli değildir.
E) Viral kapsid antijen-IgM – Epstein-Barr nükleer antijen-IgG:
VCA-IgM: Akut enfeksiyonun varlığını gösterir. Akut enfeksiyonda VCA-IgM pozitiftir.
EBNA-IgG: Geçirilmiş enfeksiyonun belirtecidir ve akut enfeksiyonda genellikle negatiftir, enfeksiyondan aylar sonra pozitifleșir.
Bu iki belirtecin birlikte değerlendirilmesi, akut ve geçirilmiş enfeksiyon ayrımında en net bilgiyi sağlar:
Akut Enfeksiyon: VCA-IgM Pozitif, EBNA-IgG Negatif (veya düşük/henüz yükselmemiş VCA-IgG)
Geçirilmiş Enfeksiyon (Bağışıklık): VCA-IgM Negatif, EBNA-IgG Pozitif (ve VCA-IgG Pozitif)
Bu kombinasyon, akut enfeksiyon ile kronik/geçirilmiş enfeksiyonu en güvenilir şekilde ayırt etmeyi sağlar.
Doğru Cevap: E) Viral kapsid antijen-IgM – Epstein-Barr nükleer antijen-IgG