Plazma mannoz bağlayan lektin (MBL); Enfeksiyona yanıt olarak karaciğerde üretilir ve akut faz proteinleri adı verilen birçok diğer faktörün bir parçasıdır . Diğer organlardaki ifadesi ve işlevi de önerilmiştir. Ekson 1’in üç yapısal polimorfizminin menenjit hastalığı dahil olmak üzere çeşitli yaygın enfeksiyonlara yatkınlığa neden olduğu bildirilmiştir. Ancak, bu varyantların menenjit hastalığı açısından zararlı bir etkisi olmadığını gösteren kanıtlar sunulmuştur. MBL eksikliği insanlarda çok yaygındır ve bireylerin yaklaşık %10’unda bu eksiklik vardır.

yazar

Plazma mannoz bağlayan lektin (MBL)‘in doğal bağışıklıktaki rolü ve işlevi

MBL’nin anahtar özellikleri şunlardır:

  • Doğal Bağışıklık Bileşeni: MBL, adaptif bağışıklık sistemi yerine doğal (innate) bağışıklık sisteminin bir parçasıdır. Hızlı bir yanıt sağlar.
  • Kompleman Sisteminin Aktivasyonu: MBL, kompleman sisteminin lektin yolunu aktive eden önemli bir proteindir. Kompleman sistemi, patojenleri doğrudan öldüren, fagositozu artıran (opsonizasyon) ve iltihabı düzenleyen bir dizi serum proteininden oluşur.
  • Patojen Tanıma: MBL, mikroorganizmaların (bakteriler, mantarlar, bazı virüsler ve parazitler) yüzeyinde bulunan ve memeli hücrelerinde genellikle bulunmayan mannoz ve N-asetilglukozamin gibi belirli şeker kalıplarını (PAMPs – Pathogen-Associated Molecular Patterns) tanır ve bunlara bağlanır.
  • Fonksiyonlar:
    • Opsonizasyon: Patojenlerin yüzeyine bağlanarak, fagositer hücreler (makrofajlar, nötrofiller) tarafından daha kolay tanınmasını ve yutulmasını (fagositoz) sağlar. Patojenleri “işaretler”.
    • Lizis: Kompleman kaskadını tetikleyerek patojenlerin hücre zarlarında delikler açılmasına ve doğrudan yok edilmelerine (lizis) yol açabilir.
    • İltihap Yanıtı: Kompleman aktivasyon ürünleri aynı zamanda iltihabi yanıtı da güçlendirir.

MBL eksikliği olan bireylerde, özellikle çocuklarda ve bağışıklığı baskılanmış kişilerde, belirli enfeksiyonlara (örneğin tekrarlayan bakteriyel enfeksiyonlar) karşı artan bir yatkınlık görülebilir.