İntraepitelyal lenfosit artışı (IEL artışı), özellikle ince barsak mukozasında —özellikle de duodenumda— intraepitelyal bölgede (yani epitel hücrelerinin arasında) lenfosit sayısının artması anlamına gelir. Bu bulgu, duodenal biyopsilerde sık karşılaşılan, ancak spesifik olmayan bir histopatolojik işarettir.
Normal: Normalde, epitel hücreleri arasında <25 intraepitelyal lenfosit / 100 enterosit bulunur.
IEL artışı, genellikle mukoza hasarı veya antijenik uyarı durumlarında ortaya çıkar. Aşağıdaki durumlarda sık görülür:
- Çölyak hastalığı (Gluten enteropatisi)
• En sık ilişkili durumdur.
• İnce bağırsakta IEL artışı + villus atrofisi klasik bulgulardır. - Otoimmün enteropati
• Özellikle çocuklarda görülür.
• Yoğun IEL artışı ve villus bozulmasıyla birlikte olabilir. - Gıda protein intoleransları
• Özellikle çocuklarda inek sütü veya soya proteinine bağlı gelişebilir.
• IEL artışı görülebilir. - Enfeksiyonlar
• Giardia lamblia
• Norovirüs gibi viral enfeksiyonlar
• Tüberküloz, HIV enteropatisi - İlaçlar
• NSAİİ, olmesartan gibi bazı ilaçlar IEL artışına neden olabilir. - İmmün yetmezlikler
• Özellikle ortak değişken immün yetmezlik (CVID) durumlarında görülebilir.
Klinik önemi:
İntraepitelyal lenfosit artışı, erken çölyak hastalığı başta olmak üzere pek çok hastalığın ilk ipuçlarından biridir, ancak tek başına tanı koydurucu değildir. Klinik ve laboratuvar bulgularla birlikte değerlendirilmelidir.