35 yaşında kadın korumasız cinsel ilişki sonrası acil kontrasepsiyon için başvuruyor. Bu hastaya aşağıdaki kontraseptif yöntemlerden hangisi acil kontrasepsiyon sağlamaz?
A) Medroksiprogesteron asetat
B) Bakırlı rahim içi araç
C) Ullipristal
D) Levonorgestrel
E) Yüksek doz östrojen+progesteron
Doğru cevap A) Medroksiprogesteron asetat‘tır.
Medroksiprogesteron asetat (MPA), genellikle depo kontrasepsiyon yöntemi olarak kullanılan bir progesteron hormonudur. Acil kontrasepsiyon için uygun bir seçenek değildir çünkü etkisi anında başlamaz ve ovülasyonu geciktirme veya döllenmeyi engelleme potansiyeli diğer acil kontraseptif yöntemlere göre daha düşüktür.
Diğer seçenekler acil kontrasepsiyon yöntemleridir:
- B) Bakırlı rahim içi araç (RİA): Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 120 saate (5 gün) kadar takılabilir ve en etkili acil kontrasepsiyon yöntemlerinden biridir. Spermlerin hareketini ve döllenmeyi engeller, ayrıca döllenmiş yumurtanın rahime yerleşmesini de önleyebilir.
- C) Ullipristal: Selektif progesteron reseptör modülatörüdür (SPRM). Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 120 saate (5 gün) kadar etkili olabilir. Ovülasyonu geciktirerek veya baskılayarak etki gösterir.
- D) Levonorgestrel: Bir progestin hormonudur. Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 72 saate (3 gün) kadar en etkili olduğu düşünülmektedir, ancak 120 saate kadar da bir miktar etkinliği devam edebilir. Ovülasyonu geciktirerek veya baskılayarak etki gösterir.
- E) Yüksek doz östrojen+progesteron (Yuzpe yöntemi): Kombine oral kontraseptiflerin yüksek dozda belirli bir şemayla kullanılmasıdır. Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 72 saate (3 gün) kadar etkili olabilir. Ovülasyonu engelleme veya döllenmeyi önleme yoluyla etki gösterir. Ancak yan etkileri daha belirgin olabilir ve günümüzde ullipristal ve levonorgestrel gibi daha spesifik acil kontraseptiflerin varlığı nedeniyle daha az tercih edilmektedir.
Sonuç olarak, 35 yaşındaki kadına acil kontrasepsiyon sağlamayan yöntem A) Medroksiprogesteron asetat‘tır.